سبد خرید شما خالی است.
بک دراپ چوبی
آموزش عکاسی
داینامیک رنج چیست؟
۱۰
فروردین
فروردین
در عکاسی عناصر بسیار زیادی هستند که کیفیت نهایی تصاویر شما را تعیین می‌کنند و این یعنی فقط شما نیستید که می‌توانید با مهارت و دانش خود تصاویری خوبی به ثبت برسانید! در حقیقت اگر نتوانید شرایط مناسبی را برای سوژه، دوربین و سنسورهای مختلف دوربین فراهم کنید، پروژه عکاسی‌تان با شکست مواجه می‌شود. محدوده داینامیکی یکی از این عناصری است که باید به‌عنوان عکاس حرفه‌ای بر آن تسلط داشته باشید و به بهترین نحو ممکن از حداکثر آن استفاده کنید. اما داینامیک رنج چیست؟ چطور می‌توان از حداکثر آن استفاده کرد؟ در ادامه با ما همراه شوید تا به پرسش‌های اساسی شما در ارتباط با این مفهوم کاربردی پاسخ دهیم.
داینامیک رنج در عکاسی به چه معناست و چرا اهمیت دارد؟
اگر تا به الان نمی‌دانستید که داینامیک رنج چیست و چه اهمیتی دارد، احتمالا نتوانسته‌اید تصاویری ثبت کنید که در نهایت کیفیت و وضوح با رنگ‌های بسیار زیبا و شفاف باشد. داینامیک رنج در عکاسی همان نسبت کنتراست رنگ‌ها بین تیره‌ترین و روشن‌ترین عنصر رنگی است که یک دوربین دیجیتال می‌تواند در یک بار نوردهی به ثبت برساند و با نام‌های اختصاری DR، DNR یا DYR شناخته می‌شود. این رنج از خالص‌ترین سفید تا خالص‌ترین سیاه را شامل می‌شود و این کاملا به توانایی دوربین شما و سنسورهای آن بستگی دارد که بتواند محدوده داینامیکی بیشتری را تشخیص دهد.
بنابراین با توجه به این تعریف می‌توان گفت صحنه‌هایی که یک دوربین به ثبت می‌رساند و پر از رنگ‌های ملایم و خنثی مانند خاکستری است، داینامیک رنج پایینی دارد و در مقابل صحنه‌هایی با رنگ‌های روشن و یا سایه‌های شدید مثل غروب و طلوع آفتاب بر روی یک دریای وسیع دارای داینامیک رنج بالایی است.
اما بالاترین سطح از داینامیک رنج چیست؟ حداکثر داینامیک رنج در حقیقت بزرگترین محدوده نوری محسوب می‌شود که سنسور دوربین دیجیتال یا نوارهای فیلم می‌توانند به ثبت برسانند و واحد اندازه‌گیری این محدوده توقف یا گام است. هر کدام از این توقف‌ها نشان می‌دهند سطح روشنایی دریافت‌شده توسط سنسورها دو برابر شده‌اند. مثلا صحنه‌ای که با ۲۰ توقف ثبت شده دارای دامنه داینامیک بالاتری نسبت به صحنه‌ای است که با ۱۰ توقف یا گام ثبت شده است.
چگونه محدوده دینامیکی در جذابیت و کیفیت تصویر تاثیرگذار است؟
هر دوربین با توجه به ساختار خود می‌تواند محدوده داینامیکی مشخصی را به ثبت برساند و اگر محدوده داینامیکی صحنه عکاسی از ظرفیت دوربین شما بالاتر برود، روشن‌ترین و تیره‌ترین نقاط تصویرتان جزئیات و وضوح خود را از دست می‌دهند و به این ترتیب تصاویر شما از بین می‌رود.
مثلا زمانی که شما به یک صحنه زیبا از طلوع خورشید بر می‌خورید و می‌خواهید با دوربینتان یک تصویر باکیفیت و زیبا از این لحظه ثبت کنید، ممکن است تلاشتان با شکست مواجه شود، چرا که داینامیک رنج چشمان شما بیشتر از ظرفیت دوربینتان است و ثبت لحظه با دوربین باعث از بین رفتن وضوح و کیفیت در روشن‌ترین نقطه تصویر که همان خورشید است می‌شود.
این در حالی است که دوربین‌های با داینامیک رنج بالا به شما امکان بازگرداندن جزئیات از بین رفته عکس در روشن‌ترین نقاط را به کمک نرم‌افزارهای مخصوص می‌دهند. به این ترتیب مشخص است که چقدر ظرفیت داینامیک رنج دوربین می‌تواند بر روی وضوح و کیفیت تصاویر شما اثرگذار باشد.
چرا درک محدوده دینامیکی در عکاسی اهمیت دارد؟
اما اهمیت داینامیک رنج چیست و چرا درک آن به این حد در عکاسی اهمیت دارد؟ درک داینامیک رنج دوربینی که با آن عکاسی می‌کنید یک مهارت بسیار مهم و اساسی محسوب می‌شود که هر عکاسی باید این مهارت را به‌طور کامل بیاموزد. خصوصا که باعث می‌شود جزئیات تصاویر زیبای خود را از دست ندهید و نقاط روشن و تیره با وضوح کامل در تصاویرتان خودنمایی کنند.
بیشتر بخوانید: آموزش عکاسی با دوربین
نکات و راهکارهایی برای افزایش داینامیک رنج در عکاسی چیستند؟
شاید برایتان سوال پیش بیاید که بهترین راهکار افزایش داینامیک رنج چیست؟ جالب است بدانید راهکارهای بسیار متنوع و کاربردی برای افزایش محدوده داینامیک تصاویر وجود دارد که شما می‌توانید از آنها با توجه به شرایط نوری موجود و نوع سوژه استفاده کنید. این راهکارها عبارت‌اند از:
| راهکار | راهکار |
|---|---|
| استفاده از تکنیک عکاسی HDR | استفاده از تکنیک HDR برای ترکیب چندین عکس با انواع نوردهی مختلف به منظور افزایش داینامیک رنج. |
| استفاده از فوکوس استاک | با ترکیب عکس‌های مختلف با فوکوس متفاوت بر روی بخش‌های مختلف صحنه، داینامیک رنج عکس افزایش می‌یابد. |
| استفاده از فیلتر ND | استفاده از فیلتر ND برای کاهش نور در مناطق روشن و افزایش دیدگاه در مناطق تاریک تر به منظور افزایش داینامیک رنج. |
| انتخاب حساسیت مناسب ISO | استفاده از ISO مناسب برای کاهش نویز در تصویر و افزایش کیفیت رنگ و جزئیات |
| استفاده از نرم‌افزارهای ویرایش تصویر | با استفاده از نرم‌افزارهای ویرایش تصویر مانند فتوشاپ، می‌توانید با اعمال تغییرات روی نوردهی و کنتراست، داینامیک رنج را افزایش دهید. |
| استفاده از فلش با زاویه مناسب | استفاده از فلش با زاویه مناسب و استفاده از مهارت‌های نورپردازی به منظور تحت پوشش قرار دادن مناطق روشن و تاریک تر برای افزایش داینامیک رنج. در تجهیزات نور در عکاسی با ابزارهای نورپردازی آشنا شوید. |
| عکاسی در فرمت RAW | عکاسی در فرمت RAW به شما امکان می‌دهد تا اطلاعات بیشتری را از نوردهی و رنگ‌ها در عکس‌های خود به دست آورید و داینامیک رنج را افزایش دهید. |
| تنظیمات دستی دوربین | با استفاده از تنظیمات دستی دوربین مانند اصلاح نوردهی (Exposure Compensation) و تنظیم دیافراگم و شاتر، می‌توانید داینامیک رنج عکس‌های خود را کنترل کنید |
چگونه فیلترهای ND مدرج می‌توانند به بهبود محدوده دینامیکی تصاویر کمک کنند؟
یکی از راهکارهای بهبود داینامیک رنج استفاده از فیلترهای ND است. عکاسان حرفه‌ای این فیلترها عموما به جهت کاهش محدوده داینامیکی نقاط روشن صحنه استفاده می‌کنند که باعث می‌شود نقاط روشن با وضوح کامل به تصویر کشیده شوند. این فیلترها درست روی لنز قرار می‌گیرند و انواع مختلفی دارند. برخی از آنها مدرج‌اند و به دو قسمت مساوی تقسیم می‌شوند؛ قسمت بالایی فیلتر تیره و قسمت پایینی آن شفاف است.
این فیلترها کمک می‌کنند هنگام عکاسی بخش تیره درست روی نقاطی قرار بگیرد که نوردهی بالایی دارند و همین مسئله باعث می‌شود نور در کل تصویر پخش شود و در یک نقطه متمرکز نشود. به این ترتیب جزئیات موجود در بخش‌های کم‌نور و سایه‌‌ها به شکل بهتری نشان داده می‌شوند. افزون بر این، فیلترهای مدرج میزان روشنایی را به اندازه‌ای که باید باشد محدود می‌کند و واضح است که یک ابزار بسیار کاربردی و مناسب برای بهبود محدوده داینامیک به شمار می‌روند.
آموزش تنظیمات دوربین برای بهبود داینامیک رنج
با چند تکنیک بسیار ساده و تغییر مودهای دوربین شما می‌توانید محدوده داینامیکی را به شکل قابل توجهی گسترش دهید و از آن در جهت بهبود کیفیت و رزولوشن تصاویر خود استفاده کنید. کافی است به قسمت منوی دوربین بروید و وارد تنظیمات آن شوید. در این بخش به دنبال گزینه HDR/DRO خودکار بگردید و تنظیمات دلخواه را با چرخاندن کلید گردان انتخاب کنید.
گزینه بهبود رنج داینامیک خودکار روشنایی تصاویر را به شکل اتوماتیک با توجه به شرایط نوری تغییر می‌دهد. بهبود رنج دینامیک: Lv1 و بهبود رنج دینامیک: Lv5 نیز بر اساس درجه‌بندی از سطح یک (ضعیف) تا پنج (قوی) داینامیک رنج را برای هر ناحیه تقسیم‌شده تصحیح می‌کند.
چگونه با استفاده از تکنیک عکاسی HDR، محدوده دینامیکی تصاویر را افزایش دهیم؟
یکی از کاربردی‌ترین تکنیک‌های افزایش داینامیک رنج استفاده از قابلیت HDR یا همان High dynamic range imaging است. پیش تر در عکاسی HDR چیست؟ بطور کامل به این موضوع پرداخته شده. این تکنیک به معنای تصویربرداری با دامنه داینامیک بالا است که می‌تواند بر ظرفیت داینامیکی دوربین غلبه کند. در این تکنیک با فشردن دکمه شاتر دوربین به شکل خودکار چندین فریم پشت سر هم به ثبت می‌رساند و در حقیقت خروجی نهایی از ترکیب چندین عکس با فرمت RAW تشکیل می‌شود که بسیار باکیفیت‌تر از فرمت JPG است.
هر کدام از این عکس‌ها با کادر یکسان و البته نوردهی متفاوتی به ثبت می‌رسند و رنج نوری هر عکس نسبت به عکس قبلی افزایش یا کاهش پیدا می‌کند. به کمک این تکنیک شما می‌توانید با ترکیب داینامیک رنج محدود عکس‌ها با یکدیگر، محدوده داینامیکی تصویر نهایی را افزایش دهید. البته حواستان باشد با این تکنیک فقط می‌توانید از سوژه‌های ثابت عکس‌برداری کنید و امکان استفاده از HDR برای سوژه‌های متحرک وجود ندارد.
بیشتر بخوانید: ۲۰ تکنیک عکاسی حرفه ای برای ثبت تصاویر شگفت انگیز
چگونه هیستوگرام به ما کمک می‌کند تا محدوده دینامیکی تصویر را بهتر درک کنیم و آن را بهینه‌سازی کنیم؟
هیستوگرام یک قابلیت کاربردی دیگر است که محدوده داینامیکی تصاویر را بهینه‌تر می‌کند. خوشبختانه اکثر دوربین‌های دیجیتالی نسل جدید دارای این قابلیت هستند و شما می‌توانید از آن نهایت استفاده را ببرید. هیستوگرام روی صفحه LCD دوربین‌های دیجیتال به شکل یک نمودار گرافیکی نشان داده می‌شود و در صورتی که عکس شما بیش از حد نرمال تیره شود، هیستوگرام چگالی بیشتری را در قسمت چپ نمودار به تصویر می‌کشد و بالعکس، اگر نور تصویر شما زیاد باشد، تراکم پیکسلی در قسمت راست تصویر بالا می‌رود.
واضح است که تراکم بیش از حد نرمال در هر دو قسمت راست و چپ LCD نشان می‌دهد داینامیک رنج سوژه شما از ظرفیت دوربین بالاتر رفته و کیفیت تصویر کاهش پیدا خواهد کرد.
چگونه می‌توانیم با درک محدوده دینامیکی چشم انسان، بهترین تصاویر را انتخاب و ایجاد کنیم؟
چشم انسان قابلیت‌های بیشتری برای دیدن مناظر مختلف دارد و می‌توان گفت چشم انسان قادر است جزئیات بیشتری در قسمت‌های تیره یا روشن منظره پیش روی خود را ببیند. متخصصان تلاش می‌کنند دوربین‌های دیجیتال نسل جدید را به گونه‌ای تولید کنند که این اختلاف بین قابلیت چشم انسان و سنسورهای دوربین به حداقل برسد و ظرفیت داینامیکی دوربین‌ها افزایش پیدا کند.
زمانی که شما از یک فضای تاریک به فضای خیلی روشن می‌روید یا وارد یک محیط کاملا تاریک می‌شوید، چشم شما به سختی اطراف را می‌بیند و بعد از چند ثانیه با محیط سازگار می‌شود. این همان تغییر محدوده داینامیک چشم است. به‌طور میانگین دوربین‌های دیجیتال قادرند بین ۱۰ تا ۱۵ توقف داینامیکی را در سطح پایه iso یا همان iso 100 ثبت کنند.
اگر شرایط نوری تغییر کند، توانایی دوربین هم برای ثبت داینامیک با تغییراتی مواجه می‌شود و حتی اگر مقدار ISO را افزایش دهید، داینامیک رنج کاهش پیدا می‌کند. این در حالی است که چشم انسان به راحتی قادر است تا ۲۰ توقف را در شرایط نوری مناسب مشاهده کند.
چه دوربین‌هایی بیشترین دامنه دینامیکی را دارند و چگونه می‌توانیم از آنها بهره‌مند شویم؟
دوربین‌های بسیار متنوع و زیادی وجود دارند که بالاترین محدوده داینامیکی را در اختیار شما قرار می‌دهند، خصوصا که اکثر کمپانی‌های قدرتمند تولید و ساخت دوربین تلاش کرده‌اند حداکثر داینامیک رنج را افزایش دهند. اما بهترین دوربین‌ها با حداکثر داینامیک رنج چیست و شما می‌توانید کدام یک از آنها را خریداری کنید؟
در جدول زیر دوربین‌هایی معرفی شده اند که تنها بخشی از مدل‌هایی هستند که بین ۱۲ تا ۱۵ توقف دارند و بهترین محدوده داینامیکی را در اختیار شما قرار می‌دهند:
| دوربین | محدوده داینامیکی (استاپ) |
|---|---|
| Canon EOS M50 | بین 12 تا 15 |
| Olympus OM-D E-M10 Mark III | بین 12 تا 15 |
| Nikon D850 | بین 12 تا 15 |
| Panasonic Lumix DC-GH5 | بین 12 تا 15 |
| Sony α7R IV | بین 12 تا 15 |
| Nikon Z7 | بین 12 تا 15 |
محدوده دینامیکی “خوب” به چه معناست و چطور می‌توانید آن را اندازه‌گیری کنید؟
نمی‌توان گفت تنها محدوده خوب داینامیکی فلان محدوده است و دیگر داینامیک رنج‌ها هیچ کاربردی ندارند، چرا که داینامیک رنج خوب و مناسب با توجه به سوژه پیش روی شما تعیین می‌شود. برای مثال اگر قصد عکاسی از مناظر و طبیعت در شرایط نوری مساعد را دارید، منطقا ظرفیت داینامیک رنج دوربینتان باید بالا باشد.
بیشتر بخوانید: انواع دوربین عکاسی
دوربین‌هایی که می‌توانند تا ۱۵ توقف را برای شما ایجاد کنند، گزینه ایده‌آلی هستند و در حقیقت بهترین و گران‌ترین انتخاب شما این دوربین‌ها خواهد بود. اما اگر دنبال محدوده داینامیک مناسب‌تری هستید که با هزینه کمتر بتوانید تصاویر باکیفیتی را به ثبت برسانید، محدوده بین ۱۰ تا ۱۳ توقف نیز می‌تواند برایتان خوب و کاربردی باشد.
سخن پایانی
داینامیک رنج یا همان محدوده داینامیک تصاویر یکی از مهم‌ترین عناصر هر تصویر است که اگر شرایطی برای بهبود و بهینه‌سازی آن انجام نشود، ممکن است تصاویرتان از بین برود و جزئیات سوژه به درستی نمایان نشود. بنابراین اگر قصد دارید تصاویری باکیفیت و با وضوح بالا را به ثبت برسانید، پیشنهاد می‌کنیم از تکنیک‌های گفته‌شده نهایت استفاده را ببرید.
داینامیک رنج مستقیما روی کیفیت تصاویر تاثیر می‌گذارد؟
تاثیر داینامیک رنج بر روی کیفیت و وضوح تصاویر غیر قابل انکار است و اگر فقط یک بار شرایطی که نور بسیار زیادی وجود دارد عکاسی کرده باشید، متوجه این مسئله می‌شوید. نقاط تیره و روشن و تناسب میان این نقاط به رنگ‌های تصاویرتان جان می‌بخشند و اگر نتوانید جزئیات عناصر مختلف سوژه را به نمایش بگذارید، پروژه عکاسی‌تان با شکست مواجه خواهد شد.
برای استفاده از حداکثر محدوده داینامیکی سراغ چه دوربین‌هایی برویم؟
دوربین‌های بسیار زیادی هستند که امکان استفاده از بالاترین محدوده داینامیکی را به شما می‌دهند و البته این دوربین‌ها قیمت بالایی هم دارند. در کنار این گزینه‌ها، شمام می‌توانید از دوربین‌هایی با داینامیک رنج خوب بهره ببرید. کمپانی سونی، نیکون، کنون، پاناسونیک و … گزینه‌های متنوعی را پیش روی شما قرار می‌دهند.
چطور داینامیک رنج تصاویر را بهینه‌تر کنیم؟
شما می‌توانید به کمک ترفندهای کاربردی مانند عکاسی با تکنیک HDR، استفاده از هیستوگرام، استفاده از فیلترهای ND مدرج، فراهم کردن شرایط نوری مناسب و … محدوده داینامیکی تصاویر خود را افزایش دهید.
