چطور عکاس طبیعت شویم؟ نکات طلایی آموزش عکاسی طبیعت

آموزش عکاسی طبیعت به شما یاد می‌دهد چگونه با استفاده از نور طبیعی، ترکیب‌بندی اصولی و تنظیمات دوربین، لحظات بکر و زیبای طبیعت را ثبت کنید. برای شروع، باید شناخت درستی از محیط، صبر و مهارت در انتخاب زاویه دید داشته باشید. اگر می‌خواهید با تکنیک‌های حرفه‌ای‌تر و نکات کاربردی آشنا شوید، ادامه مطلب را از دست ندهید.

عکاسی طبیعت دقیقا یعنی چی؟

به تصویربرداری از محیط طبیعی با موضوعات مختلف، عکاسی طبیعت می‌گویند. سوژه این عکس‌ها می‌تواند حیوانات، عناصر طبیعی مانند کوه، دشت، درخت و هر چیزی که در طبیعت یافت می‌شود، باشد. عکاسی طبیعت به منظور به تصویرکشیدن طبیعت برای تحقیقات علمی، مجلات هنری و غیره، بسیار ارزشمند است. جف کارلسون، عکاس باتجربه می‌گوید: «مهم‌ترین چیز در عکاسی از طبیعت این است که خودتان را به طبیعت برسانید. سعی کنید بارتان سبک باشد اما همیشه باتری‌های اضافی، کارت‌های ذخیره‌سازی و لنز مناسب به همراه داشته باشید».

آمادگی برای عکاسی در طبیعت

آماده شدن برای عکاسی حرفه‌ای از طبیعت نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و توجه به جزئیات است. مهم‌ترین نکته این است که هرگز بدون برنامه وارد عمل نشوید. یک تحقیق و برنامه‌ریزی کامل، کلید موفقیت شما در این ژانر عکاسی است.

برنامه‌ریزی و آمادگی قبل از عکاسی

• تحقیق و برنامه‌ریزی:
  • تجهیزات مناسب: ابتدا تجهیزات عکاسی مورد نیاز خود را با توجه به نوع عکاسی طبیعت (منظره، حیات‌وحش، ماکرو و…) آماده کنید. این شامل بدنه دوربین، لنزهای مختلف، سه‌پایه، فیلترها، باتری اضافه و کارت حافظه کافی می‌شود.
  • یافتن مسیرها و مکان‌ها: قبل از رفتن به طبیعت، درباره مسیرهای دسترسی، نقاط عکاسی مناسب و ویژگی‌های جغرافیایی منطقه تحقیق کنید. استفاده از نقشه‌ها، اپلیکیشن‌های تخصصی و حتی مشاهده عکس‌های دیگران می‌تواند کمک‌کننده باشد.
  • استراتژی زمان و نور: نور، مهم‌ترین عامل در عکاسی طبیعت است. برنامه‌ریزی کنید که در چه ساعاتی از روز عکاسی خواهید کرد. نور صبح زود (طلایی) و عصر (غروب) معمولاً بهترین کیفیت را دارند؛ نور خورشید در ظهر بسیار خشن است و سایه‌های تند و کنتراست بالایی ایجاد می‌کند که برای بسیاری از سوژه‌ها مناسب نیست.
  • انتخاب سوژه‌ها: ایده‌ای کلی از سوژه‌های احتمالی (کوه‌ها، رودخانه‌ها، درختان، گل‌ها، حیوانات و…) که می‌خواهید از آن‌ها عکاسی کنید، داشته باشید.
  • تمرین با تجهیزات: پیش از ورود به دل طبیعت، با تمام تجهیزات خود در محیطی کنترل‌شده تمرین کنید تا به کار با آن‌ها مسلط شوید.
• آمادگی شخصی:
  • پوشش مناسب: حتماً کفش مناسب و راحت بپوشید؛ چرا که ممکن است مسافت‌های طولانی را پیاده‌روی کنید. لباس مناسب با شرایط آب‌وهوایی (ضدآب، گرم یا خنک) نیز ضروری است.
  • آماده رویارویی با ناملایمات: طبیعت غیرقابل پیش‌بینی است. آماده باشید تا با تغییرات آب‌وهوایی ناگهانی، مسیرهای دشوار یا حتی مواجهه با حیوانات وحشی روبه‌رو شوید.

پس از عکاسی و نکات مهم محیط زیستی

عدم دخل و تصرف: مکانی که در آن عکاسی کرده‌اید را دقیقاً مانند قبل از ورودتان ترک کنید. به هیچ وجه گیاهان را دستکاری نکنید، زباله‌ای از خود به جای نگذارید و سعی کنید هیچ‌گونه اثری از حضور خود بر جای نگذارید. هدف عکاسی طبیعت، ثبت زیبایی‌های آن است، نه تغییر یا آسیب رساندن به آن.

بازبینی عکس‌ها در خانه: عکس‌هایی که در طبیعت گرفته‌اید و به نظرتان خوب نیستند را زود حذف نکنید! معمولاً به دلیل نور زیاد محیط در طبیعت، نمی‌توانید جزئیات عکس‌ها را به درستی مشاهده کنید. این کار را در خانه و روی مانیتور کامپیوتر انجام دهید؛ ممکن است عکس‌هایی که فکر می‌کردید بد هستند، پتانسیل خوبی برای ویرایش داشته باشند.

احترام به طبیعت و محیط زیست:

اخذ مجوز: در صورت لزوم، حتماً مجوزهای لازم برای عکاسی در مناطق حفاظت‌شده یا خاص را تهیه کنید.

ماندن در مسیرهای مشخص: برای حفظ اکوسیستم و ایمنی خودتان، در مسیرهای مشخص شده بمانید و از ورود به مناطق حساس خودداری کنید.

بیشتر بخوانید: عکاسی از طبیعت؛ ترفندهای عکاسی در طبیعت

تجهیزات مورد نیاز عکاسی در طبیعت

۱. دوربین DSLR یا بدون آینه

برای اینکه عکس‌های طبیعت خود را به سطح بالاتری ببرید، یک دوربین DSLR (دیجیتال تک‌لنزی بازتابی) یا دوربین بدون آینه (Mirrorless) ابزاری حیاتی است. این دوربین‌ها به شما کنترل کامل بر تنظیمات عکاسی را می‌دهند، به این معنی که می‌توانید حساسیت نور (ISO)، سرعت شاتر، دیافراگم و سایر پارامترها را کاملاً شخصی‌سازی کنید. این سفارشی‌سازی به‌ویژه اگر قصد عکاسی از حیات‌وحش یا عکاسی از طبیعت در شرایط کم‌نور را دارید، بسیار مفید است.

• ISO بالاتر یا سرعت شاتر آهسته‌تر به شما کمک می‌کند تا نور بیشتری را در عکس ثبت کنید.
• قبل از ورود به طبیعت، کار با دوربین خود را به خوبی یاد بگیرید و تنظیمات آن را بررسی کنید.
• همیشه باتری اضافی همراه داشته باشید و حتماً از شب قبل آن‌ها را کاملاً شارژ کنید.

۲. لنزها: از واید تا تله‌فوتو

نقش لنز در عکاسی حرفه‌ای از طبیعت فوق‌العاده مهم است. انتخاب لنز مناسب، تأثیر مستقیمی بر نحوه ثبت مقیاس و جزئیات سوژه‌های شما خواهد داشت:

• لنز با زاویه دید عریض (Wide-Angle Lens): اگر هدف شما از عکاسی طبیعت، ثبت منظره‌های وسیع و چشم‌اندازهای گسترده است، یک لنز با زاویه دید عریض (معمولاً با فاصله کانونی کمتر از ۵۰ میلی‌متر، مثلاً ۱۴-۲۴ میلی‌متر یا ۱۶-۳۵ میلی‌متر) به شما کمک می‌کند تا مقیاس عظیم سوژه خود را در کادر بگنجانید. این لنزها برای عکاسی از کوهستان، جنگل‌های انبوه یا سواحل وسیع ایده‌آل هستند.
• لنز زوم همه‌کاره (Versatile Zoom Lens): عکاسی از طبیعت فقط به مقیاس مربوط نیست، بلکه به جزئیات نیز توجه ویژه‌ای دارد. یک لنز زوم با محدوده مناسب (مانند ۲۴-۷۰ میلی‌متر یا ۲۴-۱۲۰ میلی‌متر) یک راه عالی برای ثبت جزئیات در انواع مختلف عکس‌هاست و می‌تواند یک لنز مبتدی عالی برای عکاسان مشتاق طبیعت باشد.
• لنز تله‌فوتو (Telephoto Lens): وقتی کار با لنزهای پایه را به خوبی یاد گرفتید، تهیه یک لنز تله‌فوتو (با فاصله کانونی بالاتر از ۷۰ میلی‌متر، مثلاً ۷۰-۲۰۰ میلی‌متر یا حتی ۱۵۰-۶۰۰ میلی‌متر برای حیات‌وحش) به شدت توصیه می‌شود. این لنزها به شما کمک می‌کنند تا جزئیات را حتی از مناظر دورتر یا سوژه‌های حیات‌وحش به خوبی جدا و ثبت کنید.

۳. سه‌پایه دوربین

سه‌پایه‌ها از افزودنی‌های بسیار مفید به زرادخانه تجهیزات عکاسی هستند. آن‌ها دوربین را کاملاً تثبیت می‌کنند و کمک ارزشمندی برای دوره‌های طولانی عکاسی از طبیعت به حساب می‌آیند:

• ثبات در انتظار: به‌ویژه در عکاسی از حیوانات، انتظار برای ظاهر شدن موجودات جالب در کادر امری طبیعی است و سه‌پایه تصویر شما را در این مدت طولانی ثابت نگه می‌دارد.
• نوردهی طولانی: سه‌پایه ابزار مفیدی برای گرفتن عکس در نوردهی‌های طولانی است، مانند ثبت حرکت آبشارها، مسیر ستارگان در شب یا نمایش تأثیر آب و هوا بر یک صحنه در طول زمان.
• عکاسی زمان‌گریز (Time-Lapse): برای ثبت پدیده‌هایی مانند رشد گیاهان یا پوسیدگی در طبیعت در یک دوره زمانی طولانی، سه‌پایه ضروری است.
• افزایش وضوح: حتی در نور روز، استفاده از سه‌پایه می‌تواند به حداکثر رساندن وضوح و شارپنس تصویر کمک کند، به‌ویژه هنگام استفاده از دیافراگم‌های کوچک (اعداد f بالا) برای افزایش عمق میدان که نیاز به سرعت شاتر کندتری دارند.

سایر تجهیزات مفید:

• فیلترها: فیلترهای پولاریزه (برای کاهش بازتاب و افزایش اشباع رنگ)، ND (برای نوردهی طولانی در روز) و گرادیان (برای بالانس نور آسمان و زمین) بسیار کاربردی هستند.
• کیف و کوله‌پشتی مناسب: برای حمل ایمن و راحت تجهیزات در طبیعت.
• محافظت از دوربین: پوشش‌های ضد آب برای دوربین و لنز در شرایط بارانی.
• ریموت شاتر: برای جلوگیری از لرزش دوربین هنگام فشار دادن دکمه شاتر، به‌ویژه روی سه‌پایه.

با در اختیار داشتن این تجهیزات و تمرین مداوم، می‌توانید تصاویر خیره‌کننده‌ای از زیبایی‌های طبیعت ثبت کنید.

بیشتر بخوانید: تجهیزات عکاسی در طبیعت؛ چک لیست تجهیزات ضروری

چطور یک عکاس حرفه‌ای طبیعت شویم؟

عکاسی از طبیعت هر چیزی را در بر می‌گیرد که عناصری از جهان طبیعی را در محل نشان می‌دهد. به مناظر خیره‌کننده در پارک های‌ملی، یک گیاه تکی که از داخل یک دیوار بتنی بیرون زده است، منظره رنگین‌کمان و یا حتی یک چمن با منظره زیبا فکر کنید. این نکات به شما کمک می‌کند تا از هر موقعیتی بیش‌ترین بهره را ببرید. در ادامه آموزش عکاسی حرفه ای از طبیعت به شما می‌آموزیم که چطور در عکاسی طبیعت حرفه‌ای شوید.

توجه ویژه‌ای به نور داشته باشید

ازآن‌جایی که عکاسی از منظره و حیات‌وحش بر دنیای بیرون متمرکز است، نور یکی از عوامل مهمی است که باید در نظر گرفته شود. اگر در طول روز عکاسی می‌کنید، با نور مستقیم و بدون فیلتر خورشید کار می‌کنید که رنگ‌های خشن و سایه‌های زیادی ایجاد می‌کند. این امر باعث می‌شود که عکس‌های شما پویا، نرم یا رنگارنگ به‌نظر برسند.

برای مبارزه با نور شدید، اکثر عکاسان طبیعت ترجیح می‌دهند در «ساعت‌های طلایی» عکاسی کنند، که دوره‌های زمانی درست قبل از طلوع خورشید و درست پس از غروب خورشید است. در اوایل صبح و اوایل شب، نور طبیعی ملایم و غیرمستقیم با کیفیتی رویایی و رمانتیک است که به رنگ‌های واقعی اجازه می‌دهد تا ظاهر شوند.

با مطالعه جدول زیر می‌توانید در مورد نورپردازی در عکاسی طبیعت اطلاعات بیشتری کسب کنید:

از قانون یک سوم استفاده کنید

یکی از ساده‌ترین نکات عکاسی طبیعت این است که تصویر خود را طبق قانون یک سوم بسازید. قانون یک سوم یک تکنیک ترکیب‌بندی است که به عکاس کمک می‌کند نقاط مورد نظر را در امتداد یک شبکه نامرئی قرار دهد. هنگام نگاه‌کردن به منظره یا صفحه، دو خط افقی و دو خط عمودی را تصور کنید. قرار‌دادن سوژه در امتداد نقاطی که این خطوط به هم می‌رسند، از نظر تئوری، این عمل زیباترین و متعادل‌ترین تصویر را می‌سازد، به‌خصوص هنگام عکاسی از مناظر، که اغلب نقطه کانونی مشخصی ندارند.

برخی از دوربین‌ها حالت شبکه ای را روی تصویر می‌اندازند که با خط کل تصویر را به‌صورت  3در 3 می پوشاند و به عکاسان در گرفتن عکس‌های عالی کمک می‌کند. معمولا در آموزش عکاسی طبیعت از همان اول نمی‌توانید قانون یک سوم را خوب رعایت کنید و این کار نیاز به تمرین زیاد دارد.

بازی با عمق میدان

بسیاری از عکس‌های طبیعت بر روی یک موضوع اصلی مانند یک پرنده یا گل تمرکز می‌کنند. برای کمک به جداکردن سوژه از پس‌زمینه، از دیافراگم بازتر f/2.0 یا f/2.8 استفاده کنید. دیافراگم به اندازه دهانه لنز می‌گویند و بر «عمق میدان» تأثیر می‌گذارد. دیافراگم‌های بازتر عمق میدان کمتری ایجاد می‌کنند و باعث می‌شوند پس‌زمینه تارتر به‌نظر برسند و به تمرکز توجه روی سوژه کمک می‌کنند، در حالی که دیافراگم‌های کوچک‌تر عمق میدان گسترده‌تری ایجاد می‌کنند و باعث می‌شوند پس زمینه واضح‌تر و دقیق‌تر به‌نظر برسد. هر دو را آزمایش کنید و ببینید کدام یک به سوژه‌های شما کمک می‌کنند.

بیشتر بخوانید: ایده عکاسی از ماه

خلاق باشید

دنیای طبیعی امکانات بی‌پایانی برای عکاسی از حیات‌وحش و مناظر ارائه می‌دهد، پس سعی کنید از آنها بهره ببرید. هنگام عکاسی، دیدگاه و ایده‌های منحصربه‌فرد خود را داشته باشید و به خودتان اجازه دهید چیزهایی را امتحان کنید که ممکن است عکاسان دیگر امتحان نکرده باشند. در جایی که دیگران عکس‌های واید می‌گیرند، از نزدیک عکس بگیرید. در جایی که دیگران از یک نقطه دید بالا عکس می‌گیرند سعی کنید از روی زمین عکاسی کنید.

همیشه به دنیای طبیعی احترام بگذارید

طبیعت موضوعی فوق‌العاده وسیع و فراوان برای عکاسی است که مناظر و چرخه‌های تولد، مرگ و تولد دوباره در آن اتفاق می‌افتد. اگر هدف شما ثبت تصاویر باشکوه از طبیعت است، حس کنجکاوی، ماجراجویی و تمایل به کمی کثیف‌شدن، کمک زیادی به شما خواهد کرد. با این حال، یکی از مهم‌ترین نکات عکاسی که باید در نظر داشت، احترام به طبیعت است. سعی کنید با کارتان به طبیعت آسیب نزنید یا تغییری در آن ایجاد نکنید. مثلا لانه حیوانات یا پرندگان را برای داشتن یک عکس مناسب تخریب نکنید یا محلش را تغییر ندهید.

بیشتر بخوانید: ایده عکاسی در پارک؛ خلاقیت در فضای باز و ژست‌های ۲۰۲۳

چگونه به‌عنوان یک عکاس طبیعت کار کنیم؟

شغل عکاس طبیعت چه به‌عنوان فریلنسر و چه براساس کار سازمانی، می‌تواند شامل عکس‌گرفتن برای مجلات، فروش عکس به کتابخانه‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی یا مدیریت مجموعه عکس‌های خود برای نمایشگاه گالری باشد. با آموزش عکاسی طبیعت شما می‌توانید، یک فریلنسر در این حوزه باشید و با روش‌های زیر به راحتی درآمد کسب کنید.

از چیزهایی که دوست دارید عکس بگیرید

برای تبدیل‌شدن به یک فریلنسر عکاس طبیعت، تمرکز به چیزی که واقعا دوست دارید، بسیار کمک‌کننده است. از هرچه دوست دارید مثلا: مناظر کوهستانی، اسب‌ها، گل‌های وحشی یا حتی عکس‌های منظره هوایی، عکاسی کنید. لازم نیست خودتان را محدود کنید. مطمئناً می‌توانید به فعالیت خود ادامه دهید و چیزهای جدید را امتحان کنید. با نشان‌دادن تخصص خود برای نوع خاصی از عکس‌ها می‌توانید نزد انتشارات و نشریات یا سایر مشتریان بالقوه شهرت پیدا کنید.

در جدول زیر می‌توانید برخی از بهترین سوژه ها در عکاسی طبیعت و نکات عکاسی از آن ها را مشاهده کنید:

کار خود را به فروشگاه‌های مختلف بفروشید

هنگامی که در حال ساختن نمونه‌کارهای عکاسی هستید، در مورد استفاده از عکس‌های خود به بسیاری از رسانه‌های مختلف مراجعه کنید. خدمات عکاسی خود را به مجلات، روزنامه‌ها، کتابخانه‌ها و انجمن‌های حفاظت از محیط زیست ارائه دهید. نمایش و فروش آثار خود در نمایشگاه‌های صنایع‌دستی محلی می‌تواند به شما کمک کند شهرت خود را بسازید و شروع به کسب درآمد کنید.

کارتان را تبلیغ کنید

برای ایجاد یک شغل آزاد در زمینه عکاسی طبیعت، باید کار خود را برای عموم تبلیغ کنید. البته برای نگهداری نمونه‌کارها به یک وب‌سایت نیاز دارید. همچنین می‌توانید از رسانه‌های اجتماعی برای نمایش عکس‌های خود استفاده کنید.

رسانه‌های اجتماعی به شما این امکان را می‌دهند که با همسالان، طرفداران و مشتریان بالقوه خود ارتباط برقرار کنید، بنابراین ارزش آن را دارد که برای ایجاد رسانه خود وقت بگذارید.

به یک سازمان حرفه‌ای بپیوندید

شما می‌توانید از همکاران خود چیزهای زیادی بیاموزید و شبکه‌سازی نیز می‌تواند به شما در یافتن کار کمک کند. پیوستن به انجمن‌های عکاسی طبیعت ایده بسیار خوبی است. ارتباطات با این انجمن‌ها باعث شناخته‌شدن شما می‌شود و به یافتن موقعیت‌های شغلی مناسبتان کمک می‌کند.

سخن پایانی

عکاسی طبیعت یکی از هیجان‌انگیزترین انواع عکاسی است. چرا که در این نوع عکاسی همیشه سوژه‌های مختلفی حضور دارد و چون طبیعت قابل کنترل نیست باید همیشه آماده یک اتفاق باشید. با این حال عکاسی در طبیعت حس خوبی دارد زیرا در فضای باز و با نور طبیعی می‌توانید تصاویر خارق‌العاده‌ای ثبت کنید.

آموزش عکاسی طبیعت کار سختی نیست و اگر برایش زمان بگذارید قطعا موفق می‌شوید. این کار فقط به اشتیاق و تلاش برای یادگیری مسیر تبدیل‌شدن به یک عکاس طبیعت نیاز دارد که در بالا به آن اشاره کردیم. ابزارها را فراموش نکنید و اگر با این مطلب مشتاق شدید در طبیعت عکاسی کنید، همین الان یک برنامه طبیعت‌گردی بچینید تا در آخر هفته عکس‌های خاطره‌انگیزی داشته باشید

سوالات متداول