انسان‌ها از زمانی که به‌دنیا می‌آیند دارای یک شخصیت حقیقی می‌شوند که لازم است به‌عنوان شهروند یک کشور در ارگان‌ها و اداره‌های مختلف هویت خود را احراز کنند. به‌جز اثر انگشت، چهره افراد هم تقریبا منحصربه‌فرد است. به‌همین علت ارگان‌های دولتی داخلی و بین‌المللی برای تکمیل فرم‌های خود اصولا نیاز به‌عکس‌ پرسنلی افراد دارند. این مسئله سن و سال هم نمی‌شناسد، حتی کودکان هم از زمانی که می‌خواهند در مهد کودک، پیش‌دبستانی یا دبستان ثبت‌نام کنند، نیاز به‌عکس پرسنلی دارند. به‌همین علت است که در سرتاسر هر شهر آتلیه‌های کوچکی برای عکاسی پرسنلی وجود دارد که می‌توانند عرض چند دقیقه یک تصویر پرسنلی خوب بر اساس قوانین و اصول ثبت و چاپ کنند. بله! درست خواندید. عکاسی پرسنلی دارای قوانین و اصولی است که اگر هر کدام از آن‌ها رعایت نشود، دیگر نمی‌توان خروجی نهایی را عکس پرسنلی دانست. در این مطلب می‌خواهیم شما را با اصول، قوانین و بایدها و نبایدهای عکاسی پرسنلی آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

عکس پرسنلی چیست؟

ابتدا بهتر است با تعریف عکس پرسنلی آشنا شوید. این آشنایی به‌شما می‌کند درک بهتری از قواعد و قوانین عکاسی پرسنلی داشته باشید. به‌طور کلی عکس‌هایی که ابعاد و اندازه کوچکی داشته باشند، برای مراکز آموزشی، اداره‌ها، ارگان‌ها و سازمان‌های داخلی و بین‌المللی مورد استفاده قرار بگیرند و طبق قوانین و اصول خاصی ثبت شده باشند را عکس پرسنلی می‌گویند.

بیشتر بخوانید: آموزش عکاسی از محصول در خانه

این عکس‌ها اساسا برای احراز هویت در اسناد شناسایی مانند کارت ملی، گذرنامه، شناسنامه، گواهی‌نامه و فرم‌های اداری مورد استفاده قرار می‌گیرند و توجه عکاس و فوکوس دوربین روی سوژه است، نه اطراف آن. تا یکی دو دهه‌ پیش هر شرکت داخلی یک‌سری قوانین مخصوص به‌خودش را برای عکس‌های پرسنلی مورد قبول داشت که ممکن بود در مواردی با سازمان‌های دیگر مغایرت داشته باشد، اما مدت‌ها است که تمامی ارگان‌ها، نهادها و شرکت‌های رسمی داخلی یک پروتکل خاص برای پذیرفتن عکس‌های پرسنلی دارند.

قوانینی که اهمیت بسیار زیادی دارند و اگر به‌درستی رعایت نشوند، این عکس‌ها دیگر مورد قبول هیچ ارگانی قرار نمی‌گیرند. اصلی‌ترین قوانین عکس‌های پرسنلی، شامل موارد زیر می‌شوند:

• پس‌زمینه عکس باید سفید باشد
• صورت سوژه در عکس پرسنلی باید تمام رخ باشد
• هیچ‌گونه سایه‌ای نباید روی صورت سوژه بیفتد
• سوژه نباید در عکس از عینکی به‌جز عینک طبی (در صورت لزوم) استفاده کند
• میمیک صورت سوژه نباید تغییری در چهره‌اش ایجاد کند
• شئونات اسلامی باید برای بانوان و آقایان رعایت شود

در ادامه بیشتر در ارتباط با این قوانین توضیح خواهیم داد.

برای عکاسی پرسنلی به‌چه چیزهایی نیاز است؟

اگر می‌خواهید در حوزه عکاسی پرسنلی فعالیت کنید، باید بدانید این شاخه از عکاسی هم مانند دیگر شاخه‌ها اصول و قواعد خاص خودش را دارد.

• شما ابتدا باید یک فضای مناسب برای عکاسی آماده کنید.
• یکی از مهم‌ترین اقدامات دیگرتان آماده‌سازی تجهیزات نورپردازی است، چرا که نورپردازی اصولی نقش اساسی و مهمی در کیفیت نهایی عکس‌هایتان خواهد داشت.
• یقینا بدون دوربین مناسب هم نمی‌توانید عکاسی کنید، پس باید به‌فکر یک دوربین حرفه‌ای هم باشید. دوربین‌های DSLR بهترین گزینه ممکن هستند. فراموش نکنید دوربین ابزار کار یک عکاس است و باید نهایت دقت را در خرید آن صرف کنید.
• به‌یک کامپیوتر یا لپ‌تاپ مجهز به‌برنامه‌های ویرایشگر عکس هم نیاز خواهید داشت. شما باید عکس‌های ثبت‌شده را با راه‌های ارتباطی مانند کابل، بلوتوث یا وای‌فای به‌سیستم انتقال داده و به‌کمک برنامه‌هایی مانند فتوشاپ تغییرات لازم را روی آن‌ها اعمال کنید.
• در نهایت هم نیاز به‌یک چاپگر حرفه‌ای خواهید داشت تا بتوانید خروجی نهایی دوربین عکاسی‌تان را به‌کمک آن چاپ کنید.

پس‌‌زمینه در عکاسی پرسنلی

همان‌طور که در بخش پیشین گفتیم، تمرکز اصلی در عکس پرسنلی روی سوژه است. یکی از اصلی‌ترین قوانین عکاسی می‌گوید اگر پس‌‌زمینه سوژه تک‌رنگ و ترجیحا به‌رنگ سفید یا سیاه مطلق باشد، سوژه به‌شکل بهتری خود را نشان می‌دهد. در عکاسی پرسنلی از این قانون به‌خوبی استفاده شده است و طبق اساس‌نامه رسمی، پس‌‌زمینه عکس‌های پرسنلی باید سفید و یکدست باشد.

البته بسیاری از عکاسان در آتلیه‌های خود پرده‌های تک‌رنگ به‌دیوار آویزان کرده و بعد به‌کمک برنامه‌های ویرایشگر عکس مانند فتوشاپ یا لایت روم آن را به‌پس‌زمینه سفید ساده تبدیل می‌کنند.

نورپردازی در عکاسی پرسنلی

از آنجایی که در عکاسی پرسنلی تنها قرار است یک پرتره از صورت فرد داشته باشید، نورپردازی صحیح اهمیت فوق‌العاده زیادی پیدا می‌کند. شما ابتدا باید منابع نوری خود در دو طرف دوربین‌تان قرار دهید که هم نور از ۲ سمت به‌صورت سوژه بخورد و سایه‌ای روی آن نیندازند و هم نور کاملا به‌موازات صورت فرد به‌شکل نرم و ملایمی بتابد.

اگر این اصول ابتدایی در نورپردازی رعایت نشود، خروجی نهایی اصلا خوشایندتان نخواهد بود؛ چراکه نورپردازی از زوایای اشتباه باعث می‌شود پیشانی افراد بلندتر یا دماغشان بزرگ‌تر دیده شود. بنابراین توصیه می‌کنیم حتما بر کلیه اصول نورپردازی مسلط شوید، سپس اقدام به‌ثبت عکس‌های پرسنلی کنید.

از آن جهت که نمی‌توان روتوش خاصی روی عکس‌های پرسنلی انجام داد و سوژه هم نمی‌تواند ژست مطلوب خودش را بگیرد، مهم است از ابتدا شرایط برای ثبت سوژه در بهترین حالت خود مهیا شود.

بیشتر بخوانید: فرق عکاسی پرتره و مدلینگ؛ از ۳در۴ و پرسنلی تا مدل و فشن

ژست منحصربه‌فرد در عکس‌های پرسنلی

همان‌طور که گفتیم، سوژه در عکس‌های پرسنلی اجازه ژست گرفتن مانند عکس‌های آتلیه‌ای و شخصی را ندارد و تنها صورت و بخشی از شانه‌ او در کادر نشان داده می‌شود. شما به‌عنوان عکاس باید سوژه را در بهترین پوزیشن ممکن قرار دهید تا هم قوانین عکس پرسنلی رعایت شود و هم چهره سوژه به‌شکل واضحی در کادر قرار بگیرد. تجربه ‌ثابت کرده بهترین کار نشاندن سوژه روی یک چهارپایه با ارتفاع مناسب است.

در این حالت فرد باید کاملا صاف روی چهارپایه مقابل دوربین بنشیند و دستانش را کنار بدن یا روی پاهایش قرار دهد. اگر سوژه‌تان غبغب دارد، بهتر است سر او را کمی به ‌جلو بیاورید و به‌سمت بالا متمایل کنید. در این حالت زوایای صورت خود را نشان داده و غبغب محو می‌شود.

حتما باید به‌فرد تاکید کنید هنگام عکاسی به‌منابع نوری نگاه نکند. می‌توانید یک شیء خاص را کنار لنز خود به‌فاصله ۱۰ سانتی‌متری قرار دهید و از سوژه بخواهید به‌آن نگاه کند. حواستان باشد زمانی باید دکمه شاتر را فشار دهید که فرد کاملا ثابت مقابل دوربین در ژست رسمی خود قرار گرفته باشد.

رعایت فاصله مناسب

رعایت فاصله مناسب دوربین با سوژه هنگام ثبت تصاویر پرسنلی اهمیت بسیار زیادی دارد. بهتر است برای دست پیدا کردن به‌ یک خروجی نهایی خوب، سوژه را از پس‌زمینه حدود نیم متر و دوربین را از سوژه حدود یک و نیم متر فاصله دهید.

این فاصله منطقی‌ترین حالتی است که می‌توانید ترتیب دهید. اگر احساس می‌کنید فضای خالی کادرتان زیاد است، توصیه می‌کنیم به‌جای نزدیک‌تر کردن دوربین، روی سوژه زوم کنید. نزدیک کردن دوربین باعث می‌شود صورت سوژه در تصویر نهایی دفرمه شود.

تنظیم کردن صحیح دوربین

تسلط به‌تمام پیچ‌وخم‌های دوربین بر هر عکاسی واجب است. شما می‌توانید به‌کمک فیلم‌های آموزشی، ورکشاپ‌ها، کتاب‌ها و حتی زیر و روکردن دوربین‌تان به‌تمام قابلیت‌ها و ویژگی‌هایش مسلط شوید. البته که آماده‌سازی دوربین برای عکاسی پرسنلی نیاز به‌تنظیمات خاصی ندارد، اما به‌هر حال شما باید به‌تمام بایدها و نبایدهای استفاده از منوی دوربین خود آگاه باشید. مهم‌ترین اصل در تنظیم دوربین برای عکاسی پرسنلی، قرار دادن آن در حالت عمودی است.

حتما می‌دانید طول تصاویر پرسنلی بیشتر از عرضشان است و بهتر است از همان ابتدا دوربین را در حالت عمودی قرار دهید تا مجبور نشوید با کراپ کردن عکس، کیفیت آن را پایین‌ بیاورید.

همچنین حواستان باشد دوربین روی حالت پرتره قرار نگیرد. در حالت پرتره دوربین شما به‌شکل خودکار سوژه را شناسایی کرده و پس‌زمینه آن را تار می‌کند. در بخش‌های ابتدایی گفتیم پس‌زمینه عکس‌های پرسنلی باید سفید و یکدست باشد و یقینا تار شدن آن به‌نوعی نقض قوانین و اصولی عکاسی پرسنلی خواهد بود.

بیشتر بخوانید: عکاسی مدلینگ چیست؟ راهنمای کامل عکاسی و نورپردازی مدلینگ

شیوه عکاسی پرسنلی

حال که با اصول اولیه عکاسی پرسنلی آشنا شدید، وقت آن رسیده شیوه‌ انجام آن را فرا بگیرید. همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره کردیم، ابتدا باید محیط مناسب عکاسی را آماده کنید. اگر آتلیه شخصی خودتان را دارید که در این مرحله به‌مشکل برنخواهید خورد، اما اگر می‌خواهید این کار را در خانه انجام دهید، باید محلی را انتخاب کنید که دیوار یکدست داشته باشد.

اگر این کار برایتان مقدور نیست، می‌توانید به‌کمک پارچه یا استندهای عکاسی پس‌زمینه خود را آماده کنید. منابع نوری را طبق اصول گفته‌شده در موقعیتی قرار دهید که هم صورت سوژه به‌خوبی روشن شود، هم هیچ‌گونه سایه‌ای در کار برایتان مزاحمت ایجاد نکند.

سپس با توجه به‌قوانین عکس پرسنلی در باب پوشش و ظاهر، مدلتان را بررسی کنید و مطمئن شوید مشکلی وجود ندارد. اگر مشکلی در این مراحل نداشتید، می‌توانید دوربین خود را تنظیم کنید و دکمه شاتر را فشار دهید.

فراموش نکنید در عکس پرسنلی کادر باید به‌شکلی بسته شود که حداقلی‌ترین فضای سفید پشت سوژه وجود داشته باشد. بهتر است کادر را از کناره‌ها نزدیک به‌شانه سوژه، از پایین نزدیک به‌سینه و از بالا کمی با فاصله با سر سوژه ببندید.

دکمه شاتر را فشار دهید تا تصویر ثبت شود. از مدل بخواهید از جای خود بلند نشود تا دوربین را چک کنید. اگر عکس آن‌طور که می‌خواستید نشد، می‌توانید شرایط را مجددا فراهم کنید تا تصویر بهتری ثبت شود.

پس از تایید نهایی باید آن را به ‌لپ‌تاپ یا کامپیوتر خود انتقال دهید. با استفاده از برنامه‌های ویرایشگر عکس نور و کیفیت آن را بهبود بخشید و سایز تصویر را با توجه به ‌قوانین تنظیم کنید. در ایران سایز تصاویری که برای شناسنامه مورد تایید قرار می‌گیرد ۴×۳ و برای پاسپورت ۴×۶ است. برای فرم‌های ادارای نیز با توجه به‌نظر کارفرما بین این دو سایز متغیر است.

مرحله ویرایش عکس‌های پرسنلی

آخرین مرحله عکاسی پرسنلی پیش از تحویل عکس‌ها، انجام ویرایش روی آن‌ها است. ویرایش اصولی تصاویر در کیفیت خروجی تاثیر بسزایی دارد و می‌تواند نواقص کار شما را برطرف کند. هرچند باید سعی کنید در مرحله‌ انجام پروژه عکاسی اشتباهات را به‌ حداقل برسانید تا نیازی به‌ویرایش نداشته باشید، اما به‌هر حال برای بهبود نور و سایز تصویر لازم است در مرحله نهایی ویرایش انجام دهید. در ادامه مهم‌ترین نکات ویرایشی را برایتان شرح می‌دهیم.

کراپ و تنظیم زاویه

پس از باز کردن عکس در ویرایشگر، ابتدا باید زاویه عکس را تنظیم کرده و اضافه‌های کادر را برش دهید. تنظیم زاویه به‌این معنا است که عکس باید با سطح افق موازی شود. در بخش‌های پیشین سایز قانونی و عرفی تصاویر برای مدارک شناسایی مختلف را بیان کردیم که بر اساس آن باید طول و عرض تصویر ثبت‌شده را تنظیم کنید.

برای این کار کافی است در قسمت کراپ نرم‌افزار Crap در فیلد ارتفاع (Height) عدد ۴ و در فیلد عرض (Width) عدد ۳ را وارد کنید. حواستان باشد چهره سوژه کاملا باید در وسط کادر شما قرار بگیرد.

در صورتی که تصویر شما دارای زاویه باشد، می‌توانید به‌سادگی با استفاده از هر نرم‌افزاری این زاویه را تنظیم کرده و با سطح افق موازی کنید.

بیشتر بخوانید: تجهیزات عکاسی آتلیه؛ صفر تا صد لوازم آتلیه!

ویرایش پس‌زمینه

همان‌طور که گفتیم، اگر آتلیه داشته باشید و با استفاده از انواع استندها برای خود پس‌زمینه درست کرده باشید، کارتان راحت‌تر است. اما اگر در آتلیه‌تان چنین فضایی ندارید یا با استفاده از پرده بک‌گراند عکس‌هایتان را آماده کرده‌اید، حتما نیاز به ‌قابلیت حذف پس‌زمینه در فتوشاپ خواهید داشت.

با استفاده از نرم‌افزار فتوشاپ، کافی است از منو Select قابلیت «Subject» را انتخاب کرده و منتظر بمانید تا هوش مصنوعی سیستم سوژه را از پس‌زمینه جدا کند.

البته می‌توانید این کار را به‌شکل دستی هم انجام دهید. این قابلیت سوژه شما را پس از جدا کردن در یک لایه جدید قرار می‌دهد و شما می‌توانید یک پس‌زمینه جدید به‌ این لایه اضافه کنید. علاوه بر فتوشاپ، سایت‌ها و نرم‌افزارهای دیگری مانند BG و TouchRetouch این کار را برایتان انجام خواهند داد.

البته فراموش نکنید شما به‌عنوان عکاس حرفه‌ای باید به ‌فتوشاپ تسلط داشته باشید، چرا که این سایت‌ها نمی‌توانند مانند فتوشاپ خروجی نهایی را تمیز و طبیعی دربیاورند.

تنظیم رنگ و نور تصاویر

شما هر قدر هم که اصول نورپردازی را رعایت کنید، بالاخره نیاز به‌تنظیم نور و رنگ تصاویرتان خواهید داشت. هرچند پیش از فشردن دکمه شاتر باید تمام تلاشتان را بکنید که این را به‌حداقل برسانید. شما باید اصول ابتدایی روتوش تصویر را بلد باشید. فیلم‌های آموزشی و ورکشاپ‌های تخصصی، بهترین راه برای یاد گرفتن فتوشاپ است. پس از آن هم با کمی آزمون و خطا روی تصاویر مختلف می‌توانید تجربه ‌خود را بالاتر ببرید.

یکی از تنظیماتی که باید روی عکس اعمال کنید، ویرایش بخش روشنایی (Brightness) است. اگر فکر می‌کنید روشنایی عکستان آن‌طور که باید نیست؛ می‌توانید با استفاده از این ابزار نور تصویر را بهبود ببخشید. تراز سفیدی یا وایت بالانس (White Balance) هم اهمیت زیادی در کیفیت نهایی تصاویرتان دارد. این ابزار قادر است میزان گرمی و سردی عکس رنگ و نور عکس را تغییر دهد.

بخش بعدی کنتراست (Contrast) تصویر است. این ابزار تیرگی و روشنی رنگ‌های تصویر شما را کنترل می‌کند که می‌توانید با تغییر میزان آن تفاوت‌ رنگ‌ها در عکس را آشکارتر کنید. با کنترل این سه فاکتور، شما یک ویرایش حرفه‌ای روی تصاویر ثبت‌شده‌تان خواهید داشت.

در این مطلب با اصول، قوانین و باید و نباید‌های عکاسی پرسنلی آشنا شدید. این حوزه یکی از حوزه‌های آسان، اما بسیار کاربردی عکاسی است که شما می‌توانید با رعایت نکات گفته ‌شده به ‌مهارت کافی در آن برسید.

منبع +++