حتما برایتان پیش آمده در مقابل منظره‌ای قرار بگیرید که گستره‌ای وسیع دارد و شما بخواهید تمام این گستره را در کادر دوربین خود بگنجانید. مشخصا کادر دوربین توانایی گنجاندن این منظره را در خود ندارد. حتی اگر لنز واید هم تهیه کنید، باز هم نمی‌توانید بدون ایجاد اعوجاج و از دست دادن تعادل طبیعی منظره، یک تصویر باکیفیت ثبت کنید. پس چاره چیست؟ چاره کار استفاده از تکنیک عکاسی پانوراما است. عکاسی پانوراما یکی از محبوب‌ترین تکنیک‌های عکاسی است که به شما اجازه می‌دهد تمام گستره روبه‌روی خود تا ۳۶۰ درجه را در یک کادر به ثبت برسانید. این شیوه از عکاسی تکنیک‌های ریز و مهمی دارد که در ادامه می‌خواهیم تمام آن‌‌ها را برایتان شرح بدهیم. با ما همراه باشید.

عکاسی پانوراما چیست؟

عکاسی پانوراما یکی از محبوب‌ترین و کاربردی‌ترین تکنیک‌های عکاسی است که با نام عکاسی واید فرمت هم بین عکاسان شناخته می‌شود. در این تکنیک، چند تصویر و فریم مختلف از یک لوکیشن به یکدیگر متصل می‌‌شوند تا در نهایت یک عکس واید بزرگ و کامل از آن لوکیشن به وجود بیاید.

در رابطه با واژه‌شناسی این کلمه می‌توان گفت «پانوراما» یک واژه یونانی است که معنای آن «تمام منظره دید» است. شاید برایتان جالب باشد بدانید این تکنیک برای اولین بار توسط نقاشانی که علاقه‌مند به سوژه‌های طبیعی بودند و می‌خواستند تمام منظره پیش رویشان را به ثبت برسانند، به وجود آمد. همچنین اولین تصاویری که می‌توان آن‌ها را رسما عکس پانوراما خواند، از عکس‌های آنالوگ چاپی تشکیل شده بود که به یکدیگر چسبانده بودند.

اما به این علت که کنار هم قرار دادن این عکس‌ها و تراز‌کردن کاملا دقیقشان کار سخت و وقت‌گیری به حساب می‌آمد، این‌گونه تصاویر پانورامای سنتی کیفیت چندان بالایی نداشتند.

در سال‌های بعد با پیشرفت کامپیوترهای شخصی و تولید روزافزون دوربین‌های دیجیتال حرفه‌ای و همچنین بهره بردن گوشی‌های تلفن‌ همراه از نرم‌افزارهای تخصصی، این فرایند بسیار آسان‌تر شده و امروزه ثبت تصاویر پانوراما بدون هیچ دردسری انجام می‌شود.

در حقیقت شما امروزه می‌توانید با به کار گرفتن ترفند‌های اصولی عکاسی و استفاده از تجهیزات حرفه‌ای، تصاویر پانورامای بی‌نظیری را با وضوح بالا و کیفیت فوق‌العاده به ثبت برسانید. علاوه بر این، دیگر نه تنها این شیوه محبوب عکاسی در ثبت تصاویر مختلف از طبیعت به کار می‌رود، که بسیاری از معماران و هنرمندان هم به علت کاربردی‌بودن این تکنیک تصاویر پانورامای چشم‌نوازی را خلق می‌کنند.

به‌طور کلی شما برای ثبت یک عکس پانورامای باکیفیت، نیاز به تجهیزات و اصول مختلفی دارید. عکاسی در برخی از حوزه‌ها نیازمند تجهیزات تخصصی مانند لنزهای کالیبره‌شده فوق‌العاده قوی است؛ اما در مقابل بسیاری از حوزه‌ها نیاز به چنین تجهیزات گران و حرفه‌ای ندارند و شما می‌توانید تنها با یک گوشی موبایل هوشمند هم تصاویر پانورامای باکیفیتی را به ثبت برسانید.

بیشتر بخوانید: عکاسی از طبیعت؛ ترفندهای عکاسی در طبیعت

انواع عکس‌های پانوراما

بسیاری از مخاطبان معمولی حوزه عکاسی تصور می‌کنند پانوراما فقط به عکس‌های وایدی اطلاق می‌شود که یک منظره طویل را در کادر دوربین جای داده است؛ اما این‌گونه نیست! پانوراما انواع مختلفی دارد و ثبت هر یک از آن‌ها هم نیازمند تکنیک‌های به‌خصوصی است. اگر می‌خواهید در ثبت تصاویر پانوراما چیره‌دست شوید، باید انواع پانوراما را بشناسید و بدانید از هر یک از این تکنیک‌ها در چه مواقعی باید استفاده کنید. با ما همراه باشید.

عکس پانورامای عریض

پانورامای عریض یا همان واید به تمام عکس‌هایی گفته می‌شود که کمتر از ۱۸۰ درجه از منظره‌ای که مقابل عکاس قرار گرفته است را به ثبت برساند. این نوع پانوراما شناخته‌شده‌ترین نوع این تصاویر بوده و کاملا شبیه به یک کلاژ عکس طبیعی و واقعی است که از ترکیب چند فریم به وجود آمده است. پانورامای واید، رزولوشن و کیفیت بسیار بالایی دارد.

عکس پانورامای ۱۸۰ درجه

همان‌طور که از اسم این نوع پانوراما معلوم است، به تصاویری اطلاق می‌شود که ۱۸۰ درجه از منظره پیش روی عکاس را به ثبت می‌رساند. این پانوراماها بسیار عریض هستند و قادرند محدوده وسیعی از منظره را ثبت کنند.

بیشتر بخوانید: ایده عکاسی فرمالیته؛ جدیدترین ژست‌‌های خلاقانه فرمالیته ۲۰۲۲

عکس پانورامای ۳۶۰ درجه

پانوراماهای ۳۶۰ درجه به عریض‌ترین شکل از پانوراما گفته می‌شود. این تصاویر ۳۶۰ درجه از منظره مقابل را تحت پوشش در می‌آورند و می‌توانند تمام یک منظره را ثبت کنند.

عکس پانورامای کروی

پانورامای کروی همان پانورامای ۳۶۰ درجه است که به کمک ترفندهای مخصوص و نرم‌افزارهای ویرایش عکس حرفه‌ای به شکل کروی در می‌آید.

آموزش عکاسی پانوراما

به‌طور کلی برای ثبت تصاویر پانوراما، دو روش افقی و عمودی وجود دارد که ثبت هر کدام تکنیک‌های خاص خودش را می‌طلبد. در ادامه هر دو روش را به شما معرفی می‌کنیم.

عکاسی پانوراما به شکل افقی

اگر نیاز به رزولوشن خیلی بالا برای ثبت تصاویر خود ندارید، می‌توانید از پانورامای افقی استفاده کنید. این روش ساده‌ترین تکنیک ثبت عکس‌های پانوراما است و بسیاری از تصاویری که تحت عنوان این نام مشاهده می‌کنید، از این نوع است.

بیشتر بخوانید: لوازم عکاسی ماکرو؛ تجهیزات ضروری عکاسی Macro را بشناسید!

عکاسی پانوراما به شکل عمودی

عکاسی پانوراما به شکل عمودی، بهترین تکنیک برای گرفتن چنین عکس‌هایی است. دلیل این امر میزان بالای پوشش این نوع عکس از آسمان تا زمین است و می‌تواند محدوده بیشتری از منظره را نسبت به تصاویر پانورامای افقی در خود جای دهد. کیفیت و رزولوشن بالای این تصاویر نیز دلیل دیگری است که عکاسان را به ثبت عکس‌های عمودی ترغیب می‌کند.

بیشتر بخوانید: ایده عکاسی ساحل؛ عکاسی کنار دریا و ژست‌های ساحلی ۲۰۲۲

دلیل عدم استفاده از لنزهای واید به جای ثبت تصاویر پانوراما چیست؟

همان‌طور که می‌دانید، لنزهای واید می‌توانند گستره‌ وسیع‌تری از منظره مقابل را نسبت به دیگر لنزها در کادر خود جای ‌دهند. شاید برایتان سوال پیش بیاید که پس چرا نیاز به ثبت تصاویر پانوراما هست و این شکل از تصاویر چه مزیتی نسبت به عکس‌های واید دارند؟ مزایای عکس‌های پانوراما عبارت‌اند از:

• گستره دیدی که تصاویر پانوراما نسبت به عکس‌های واید دارند، بسیار بیشتر است.
• عکس‌های پانوراما متعادل‌ترند و این در حالی است که لنز‌های واید ممکن است در تصاویر اعوجاج ایجاد کنند.
• شما قادرید با یک گوشی تلفن همراه هم تصاویر پانورامای مطلوب و باکیفیتی را به ثبت برسانید، اما برای عکس‌های واید نیاز به لنزهای گران‌قیمت و حرفه‌ای دارید.
• عکس‌های پانوراما در سایزهای بسیار بزرگ امکان چاپ دارند، ولی شما نمی‌توانید عکس‌های ثبت‌شده با لنز واید را در ابعاد بسیار بزرگ با کیفیت بالا چاپ کنید.

لنز مناسب برای عکاسی پانوراما

اگر تجربه عکاسی داشته باشید، حتما می‌دانید هر مدل لنزی گستره دید منحصربه‌فردی داشته و در حوزه‌های متفاوتی کاربرد دارد. این گستره دیدی که یک لنز ارائه می‌دهد، با مقیاس زاویه نشان داده شده و بزرگی میدان دید دوربین را نمایان می‌کند. مثلا وقتی می‌گوییم گستره دید یک لنز ۹۰ درجه است، مشخصا این لنز قادر است میدان بزرگ‌تری از یک لنز ۵۰ درجه یا حتی چشم انسان که میدان دید ۷۵ درجه دارد را به تصویر بکشد.

عکاسان عموما برای عکاسی از طبیعت یا مناظر از لنزهای واید استفاده می‌کنند. با وجود این‌که تصاویر پانوراما را می‌توان نوعی عکس عریض دانست، برای ثبتشان از لنزهای واید استفاده نمی‌شود.

البته لنزهای لانگ هم برای این نوع عکاسی مناسب نیستند. با این تفاسیر، پس بهترین لنز موجود برای چنین تصاویری چیست؟

پیشنهاد عکاسان بزرگ برای ثبت عکاسی پانوراما همین لنزهای استاندارد یا معمولی هستند که زاویه دیدی متناسب و ایده‌آل دارند؛ یعنی نه میدان دید لانگ و نه میدان دید عریض. توصیه می‌کنیم از لنزهایی استفاده کنید که فاصله کانونی ۳۵ تا ۸۰ میلی‌متر دارند. انتخاب بهترین عدد از میان این محدوده، به میزان فاصله شما از سوژه مورد نظرتان بستگی خواهد داشت.

نکات مهم در عکاسی پانوراما

همان‌طور که اشاره کردیم، ثبت تصاویر پانوراما به شکلی که کیفیت بالایی داشته باشند، نیازمند رعایت برخی اصول و تکنیک‌های پایه است. در ادامه این مطلب، چند تکنیک ساده را به شما آموزش می‌دهیم.

استفاده از سه‌پایه برای عکاسی پانوراما

سه‌پایه‌ها یکی از اصلی‌ترین تجهیزات جانبی هستند که یک عکاس باید میان وسایلش داشته باشد. برای عکاسی پانوراما استفاده از سه‌پایه الزامی نیست، اما قطعا به شما برای ثبت تصاویر باکیفیت‌تر کمک می‌کند. مشخصا یک لنز که به شکل ثابت روی سه‌پایه فیکس شده است، هنگام حرکت و ثبت تصویر لرزش کمتری دارد و تراز فریم‌های مختلف یک عکس را به هم نمی‌ریزد. توصیه می‌کنیم از یک سه‌پایه باکیفیت و با ابعاد مناسب برای عکاسی پانوراما استفاده کنید.

عکاسی پانوراما با استفاده از فرمت RAW یا خام

در هر حوزه‌ای از عکاسی، ثبت تصاویر با فرمت خام یک تکنیک کارگشا است. البته که در انتخاب این فرمت اجباری وجود ندارد، اما عکاسی با فرمت خام اجازه مانور بیشتری هنگام ادیت تصاویر به شما می‌دهد.

در عکاسی با فرمت «RAW» برخلاف دیگر فرمت‌ها، هیچ‌گونه دستکاری در نور، رنگ، آمبیانس و… اتفاق نمی‌افتد و شما می‌توانید پس از اتمام پروژه با استفاده از نرم‌افزارهای حرفه‌ای ویرایش عکس هر نوع تغییری که دوست دارید روی عکس‌ها اعمال کنید.

تنظیم دیافراگم روی مود Aperture Priority

شما زمانی که دیافراگم دوربین‌تان را روی مود AP قرار می‌دهید، می‌توانید به شکل ملموسی کنترل فوق‌العاده بالایی روی لنز و دیافراگم داشته باشید. در این وضعیت شما با توجه به نور محیط، شرایط لوکیشن و عمق میدان دوربین قادر خواهید بود دیافراگم را تحت کنترل‌تان در بیاورید و تصاویری با تنظیمات شخصی‌سازی شده ثبت کنید.

برای این کار ابتدا نیاز است دیافراگم دوربین خود را روی «f/11» قرار بدهید. سپس از نورانی‌ترین بخش لوکیشن مورد نظرتان عکس تستی بگیرید.

در این مرحله باید میزان تناسب و وضوح پیش‌ زمینه و سوژه را در تصویر تستی بررسی نمایید. اگر نتیجه کار راضی‌کننده بود که هیچ، اما اگر از آن راضی نبودید، دیافراگم را تا «f/16» بالا برده و مجددا تصویر دیگری ثبت کنید.

در این وضعیت اگر قدرت فلاش دوربین افزایش پیدا کرد، می‌توانید دو راه را امتحان نمایید یا سرعت شاتر را از 1/250 s تا 1/150 بالا ببرید و یا exposure compensation (تنظیم نوردهی دوربین) را روی -1 بگذارید. در این حالت، نوردهی دوربین پایین‌تر آمده و وضوح تصاویرتان از دست نمی‌رود.

بیشتر بخوانید: ایده عکاسی با موبایل ندارید؟ ۱۷ ترفند برای عکس گرفتن بهتر با تلفن همراه

 استفاده از Manual Mode در عکاسی پانوراما

استفاده از تنظیمات دستی برای گرفتن یک عکس پانورامای حرفه‌ای به شما کمک ویژه‌ای می‌کند. این کار باعث می‌شود تنظیمات تمامی عکس‌ها و فریم‌ها یکسان باشد و تراز منطقی عکس شما دستخوش تغییر نشود. مشخصا سرعت شاتر، میزان دیافراگم و ISO باید در تمامی فریم‌ها ثابت و یکسان باشد.

بهترین کار این است که تنظیمات دوربین را روی مود منوآل قرار دهید. حتما چند عکس تستی ثبت کنید تا بتوانید بهترین میزان ایزو، سرعت شاتر و دیافراگم را به دست آورید. سپس بقیه عکس‌هایتان را با همین تنظیمات به ثبت برسانید.

اهمیت بالانس یا تراز رنگ سفید

تراز و تناسب رنگ سفید در عکس بیان‌گر مقدار گرمی و سردی رنگ‌هایی است که از یک منظره در تصویر دریافت می‌شود. اگر دوربین یا گوشی موبایل شما به شکل اتوماتیک وایت بالانس را تنظیم می‌کند، مطمئن باشید در عکس‌های مختلفی که به ثبت می‌رسانید، رنگ‌های مختلفی خواهید داشت و این از تعادل فریم‌هایتان می‌کاهد و نتیجه نهایی یک پانورامای اصولی و طبیعی نخواهد بود.

بهترین کار این است که وایت بالانس را به شکل دستی تنظیم کنید. برای این کار باید با توجه به شرایط محیطی و نور صحنه تنظیمات دوربین را تغییر داده و آن را روی حالت خورشیدی یا ابری بگذارید.

استفاده درست از چهارچوب دوربین در عکاسی پانوراما

شاید برایتان جالب باشد بدانید که برای ثبت یک عکس پانورامای افقی باکیفیت، بهتر است کادر دوربین خود را به شکل عمودی قرار دهید تا بتوانی عکس‌های بیشتری ثبت کرده و زوایای دلخواه خود را در یک پانورامای کامل ترکیب کنید. این گزاره به شکل بالعکس هم صادق است؛

در حقیقت برای ثبت یک سوژه مرتفع مانند برج یا کوه بهتر است کادر دوربین را به‌صورت افقی تنظیم نمایید. همچنین توجه داشته باشید که هر فریم‌ در تصاویر پانوراما باید با فریم کناری‌اش حداقل ۳۰ درصد هم‌پوشانی کامل داشته باشد. این کار باعث می‌شود تراز عکس‌ها رعایت شده و متعادل‌ترین تصویر ممکن از یک منظره ثبت شود.

بیشتر بخوانید: تجهیزات عکاسی در طبیعت؛ چک لیست تجهیزات ضروری

فاصله کانونی مناسب در عکاسی پانوراما

در هر نوع عکاسی فاصله‌ میان سنسور دوربین و نقطه‌ای که قرار است روی آن فوکوس شود، فاصله کانونی یا Focal Distance نام دارد. در عکاسی پانوراما این مقدار باید برای تمام تصاویر و فریم‌هایتان یکسان باشد. باید بدانید اگر این اصل را رعایت نکنید، وضوح و کیفیت تمامی فریم‌هایی که یک تصویر را می‌سازند، متفاوت خواهد بود و این اتفاق تعادل و تراز عکس را بهم خواهد زد.

در این مطلب شما به‌طور کامل با صفر تا صد عکاسی پانوراما آشنا شدید. اگر بتوانید تمام تکنیک‌های گفته‌شده را در یک پروژه عکاسی رعایت کنید، قطعا می‌توانید تصاویر مورد نظرتان را آن‌طور که می‌خواهید به ثبت برسانید.

منبع ++++