سبد خرید شما خالی است.
بک دراپ چوبی
آموزش عکاسی
ترکیب‌بندی در عکاسی پرتره 📸👨🦰
۱۹
بهمن
بهمن
در عکاسی تکنیک‌ها و ترفندهای مختلفی وجود دارد و کمتر عکاسی می‌تواند ادعا کند که تک تک این تکنیک‌ها را به خوبی فرا گرفته است و توان اجرای آنها در پروژه‌های عملی را دارد! اما به هر حال استفاده از این تکنیک‌ها برای هر عکاسی واجب است و به جرات می‌توان گفت بدون رعایت قواعد و اصول اولیه هیچ عکاسی نمی‌تواند در مسیر کاری خود موفق شود. یکی از کاربردی‌ترین ترفند‌هایی که هر عکاسی باید نسبت به اصول اولیه آن آگاهی کامل داشته باشد و در شرایط مناسب از آن استفاده کند، ترکیب‌بندی است.
ترکیب‌بندی جایگاه ویژه‌ای در هنر خصوصا هنرهای بصری مانند عکاسی، نقاشی، سینما، معماری، مجسمه‌سازی و … دارد و تاثیر آن به قدری زیاد است که تمام هنرمندان تلاش می‌کنند به هر نحو ممکن از قواعد آن در خلق آثار هنری‌شان بهره ببرند. عکاسی پرتره در میان شاخه‌های مختلف عکاسی بهره زیادی از قواعد ترکیب‌بندی می‌برد، خصوصا که عکاسان با کمی خلاقیت و دید هنرمندانه می‌توانند سخت‌ترین قواعد ترکیب‌بندی را برای عکاسی پرتره پیاده کنند. به همین علت قصد داریم در ادامه این مطلب کاربردی‌ترین ترفندها و تکنیک‌های ترکیب بندی در عکاسی پرتره را به شما آموزش دهیم. با ما همراه باشید.
ترکیب‌بندی چیست و چه کاربردی دارد؟
پیش از آن که با تکنیک‌های ترکیب بندی در عکاسی پرتره آشنا شوید، بهتر است بدانید اساسا ترکیب‌بندی چیست و چه کاربردی دارد. ترکیب‌بندی یا همان Composition یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین تکنیک‌های بصری و هنری است که در تمام هنرهای نمایشی به کار می‌رود و استفاده از آن مهارت و هوش بالایی را طلب می‌کند. به زبان ساده‌تر می‌توان گفت تنظیم و به تعادل رساندن عناصر بصری کادر عکاسی و مشخص کردن نحوه قرارگیری آنها در یک کادر را ترکیب‌بندی در عکاسی می‌گویند، به شکلی که این تعادل بتواند زیبایی و جذابیت اثر هنری را افزون کند.
انسان بنده نظم و تعادل است و جالب است بدانید این تعادلی که در آثار هنری از آن حرف می‌زنیم در طبیعت هم به وفور دیده می‌شود. اصلا می‌توان گفت تقریبا تمام تکنیک‌ها و ترفندهای ترکیب‌بندی از الگوهای موجود در طبیعت گرفته شده است و به همین علت است که به شکل غریزی توجه مخاطب را معطوف به خود می‌کند. شما زمانی که قصد دارید برای کادر عکاسی و عناصر بصری‌تان از تکنیک‌های ترکیب‌بندی استفاده کنید، در حقیقت می‌خواهید تعیین کنید که هر یک از این عناصر و اجزا قرار است کجای تصویر قرار بگیرند و چه تاثیری بر روی سوژه و مخاطب داشته باشند.
بیشتر بخوانید: عکاسی پرتره چیست؟
درک صحیح این تکنیک‌ها و استفاده از آنها در موقعیت درست هوش و مهارت بالایی می‌طلبد و شما باید این ترفندها را هم به شکل تئوری و هم به شکل عملی آموزش ببینید تا بتوانید با کیفیت بالا در کارهایتان پیاده کنید. توجه داشته باشید که به جز این ترفندها باید از قواعد ابتدایی عکاسی مانند فاصله کانونی، فوکوس، نوردهی و … نیز برای هر چه بهتر شدن کارتان استفاده کنید و البته دیدی خلاقانه و هنرمندانه داشته باشید!
یاد گرفتن این تکنیک‌ها آسان است اما تا زمانی که بخواهید از آنها به‌عنوان یک الگوی ساده استفاده کنید با دیگر عکاسان تفاوتی نخواهید داشت، اما اگر بتوانید ایده‌های خلاقانه و هنرمندانه‌ای را پیاده کنید، متوجه می‌شوید که چقدر هم در کار خود پیشرفت می‌کنید و هم تصاویرتان کیفیتی فوق‌العاده پیدا می‌کند.
ترکیب بندی در عکاسی پرتره به کمک قانون یک سوم
یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین تکنیک‌های ترکیب‌بندی در عکاسی استفاده از قانون یک سوم است که شما میتوانید از آن در هر سبکی از عکاسی استفاده کنید، به شرط این که قواعد را بلد باشید و نحوه پیاده کردن آن در موقعیت مناسب را یاد بگیرید. با همین یک ترفند، شما میتوانید چندین نوع پرتره مختلف بگیرید و سوژه را در درست‌ترین و طلایی‌ترین نقطه ممکن قرار دهید. در حقیقت نقاطی که قانون یک سوم به شما معرفی می‌کند، بهترین موقعیت ممکن برای قرار دادن سوژه است.
اما قانون یک سوم چطور کار می‌کند؟ برای استفاده از قانون یک سوم شما در ابتدا باید به کمک دو خط افقی و عمودی که یک دیگر را در نقاط مشخصی قطع می‌کنند، ۹ بلوک کاملا هم‌اندازه و یکسان ایجاد کنید. این بلوک‌ها قرار است محل قرار گیری سوژه یا مهم‌ترین جزئیات سوژه را به شما معرفی کنند.
به گرید ۹تایی که روی کادر ساخته‌اید نگاهی بیندازید. هم بر روی محور عمودی و هم بر روی محور افقی خطوط در نقاطی یکدیگر را قطع کرده‌اند که هر یک از این نقاط در یک سوم کناری، بالایی یا پایینی عکس قرار گرفته‌اند. در عکاسی قوانین معروف زیادی داریم که پیش تر به قانون نسبت طلایی در عکاسی هم پرداخته‌ایم.
این نقاط همان نقاط طلایی کادر هستند که از آنها صحبت کردیم و سوژه عکاسی شما درست باید در این نقاط قرار بگیرند. در عکاسی پرتره شما ممکن است بخواهید از قسمت سینه به بالای سوژه را در کادر قرار دهید. در چنین شرایطی قانون یک سوم چطور به کار می‌آید؟ همان‌طور که گفتیم، نقاط مشخص‌شده طلایی‌ترین نقاط کادر تصویر شما هستند.
یعنی نگاه مخاطب به شکل غریزی در اولین برخورد به این نقاط جلب می‌شود. اما طلایی‌ترین نقاط سوژه شما کدام هستند؟ حتما می‌دانید چشم‌ها چه اثر فوق‌العاده‌ای دارند و تمام احساسات فرد را می‌توانند در خود منعکس کنند.
در واقع چشم‌ها مهم‌ترین رکن صورت سوژه شما هستند و باید سعی کنید هنگام عکاسی سوژه را در وضعیتی قرار دهید که چشمانش در نقاط طلایی قرار بگیرد. به این شکل شما میتوانید در قاب‌های بسته نیز از قانون یک سوم برای عکاسی پرتره استفاده کنید. نکته جالب در مورد گرید یک سوم این است که شما میتوانید تنظیمات دوربین را فعال کنید و گرید را به شکل پیش‌فرض روی منظره‌یاب بیندازید. پس از مدتی چشم شما به طراحی گرید عادت می‌کند و میتوانید بدون نیاز به گرید پیش‌فرض آن را در ذهن خود طراحی کنید.
بیشتر بخوانید: ایده عکاسی پرتره؛ ترفندهای ۲۰۲۲ برای ثبت پرتره‌های جذاب
نقش تقارن در ترکیب‌بندی برای عکاسی پرتره
برای ترکیب‌بندی قوانین زیادی وجود دارد، اما یکی از کاربردی‌ترین و ساده‌ترین قانون‌ها استفاده از اصل تقارن است. همان‌طور که پیش‌تر هم گفتیم، ذات انسان به تعادل و نظم میل دارد و تقارن یکی از اصلی‌ترین نمودهای نظم و تعادل است.
بنابراین شما میتوانید به کمک اصل تقارن یکی از جذاب‌ترین ترکیب‌بندی‌ها برای تصاویر پرتره را داشته باشید. توجه داشته باشید که دلیل انتخاب و استفاده از این ترفند، حس آرامشی است که از پس تقارن و نظم به بیننده منتقل می‌شود و به همین جهت هم می‌تواند گزینه مناسبی برای عکاسی پرتره باشد.
شما حتی میتوانید با اکسسوری‌های مختلف (اکسسوری در عکاسی پرتره) و عناصر اضافه کادر خود را طوری نشان دهید که نمود تقارن در آن افزایش پیدا کند. برای مثال ساده‌ترین کار این است که سوژه را درست در وسط کادرتان قرار دهید و بک‌گراند را طوری انتخاب کنید که در آن عناصری برای ایجاد تقارن وجود داشته باشند. در چنین وضعیتی نگاه مخاطب در همان لحظه اول به سوژه معطوف می‌شود و این یعنی شما مسئولیت خود را به خوبی و درستی انجام داده‌اید. ممکن است در این مورد به اطلاعات بیشتری نیاز داشته باشید، در این صورت میتوانید راهنمای چیدمان در عکاسی پرتره و پس زمینه عکاسی پرتره را مطالعه کنید.
ترکیب بندی در عکاسی پرتره با استفاده از خطوط هدایت‌کننده
خطوط مجازی هدایت‌کننده یکی از اصلی‌ترین عناصر ترکیب‌بندی خصوصا ترکیب بندی در عکاسی پرتره هستند، چرا که در عکاسی پرتره سوژه شما موجود زنده است و نوع نگاه و سمت نگاه سوژه‌تان می‌تواند تمام تصویر را تحت‌الشعاع خود قرار دهد.
انسان‌ها در اولین برخورد به شکل غریزی رد نگاه طرف مقابل خود را دنبال می‌کنند و این مسئله در تصاویر پرتره به شکل عمیقی اثرگذار است! همین الان به یک عکس پرتره رندوم نگاه کنید و ببینید توجهتان در اولین برخورد به چه چیزی جلب می‌شود. اگر سوژه‌تان مستقیما در لنز نگاه کرده باشد میتوانید احساسات او را به خوبی درک کنید و با عکس ارتباط برقرار کنید.
اگر نگاهش به نقطه‌ای دور از لنز دوربین باشد، شما ناخودآگاه خط نگاه او را دنبال می‌کنید تا ببینید به چه چیزی چشم دوخته است. این همان تاثیر شگرف خطوط هدایت‌کننده در تصاویر پرتره است! این خطوط آن قدر قدرتمند هستند که می‌توانند اثرگذاری تصاویر شما را به شکل کلی تغییر دهند و مخاطب را درگیر کنند.
جالب است بدانید اثر خطوط هدایت‌کننده تنها محدود به مسیر نگاه سوژه‌تان نمی‌شود و شما میتوانید از هر نوع عنصر خطی برای اثرگذاری بیشتر بر روی مخاطب استفاده کنید. برای مثال لوکیشنی را تصور کنید که کف آن با موزاییک طراحی شده است و این موزاییک‌ها المان خطی دارند.
| تکنیک عکاسی | توضیح |
|---|---|
| تکنیک قانون سوم (Rule of Thirds) | تصویر را به سه بخش عمودی و افقی تقسیم کرده و عناصر مهم را در نقاط تقاطع قرار دهید. |
| تکنیک تعادل (Balance Technique) | عناصر سنگین و سبک را در تصویر توازن داده و تعادل ظاهری ایجاد کنید. |
| تکنیک عمق میدان (Depth of Field Technique) | با تنظیم دیافراگم دوربین، عمق میدان تصویر را کنترل کنید. |
| تکنیک تکرار (Pattern Technique) | الگوها و تکرارها را در تصاویر شناسایی کرده و آنها را به عنوان عناصر اصلی مورد استفاده قرار دهید. |
| تکنیک فریم‌بندی (Framing Technique) | از عناصر محیط یا ساختارهای طبیعی برای فریم‌بندی سوژه خود استفاده کنید. |
| تکنیک نوردهی (Lighting Technique) | با بهره‌گیری از نور مناسب، سایه و نوردهی تصاویر را بهبود بخشید. |
| تکنیک خطوط راهبردی (Leading Lines Technique) | خطوط را به‌عنوان وسیله‌ای برای جلب توجه به سمت سوژه استفاده کنید. |
| تکنیک فرم (Shape Technique) | از اشکال هندسی در تصاویر برای ایجاد تنوع و جلب توجه استفاده کنید. |
بیشتر بخوانید: تجهیزات عکاسی پرتره
اگر بتوانید سوژه را در نقطه‌ای قرار دهید که خطوط موزاییک‌ها به آن جا منتهی شوند، در حقیقت توانسته‌اید نگاه مخاطب را از روی خطوط حرکت دهید و به سوژه‌تان برسانید. این ترکیب‌بندی یک شاهکار بی‌نظیر است! کافی است به نتیجه نگاه کنید تا متوجه شوید چقدر این خطوط هدایت‌کننده می‌توانند سبک تصاویر شما را تغییر دهند و بعضا شخصی کنند. پیشنهاد می‌کنیم با خطوط تمرین کنید تا بتوانید آنها را در تصاویر پرتره به کار ببرید.
سخن پایانی
در رابطه با ترکیب‌بندی در آثار هنری مدت‌ها می‌توان صحبت کرد، چرا که این قاعده پر از ایده‌های خلاقانه و تازه است و اگر عکاسی نگاه هنرمندانه و نو به سوژه داشته باشد، می‌تواند حتی قواعد ترکیب‌بندی جدیدی را ابداع کند! به هر حال توصیه ما این است از همین ابتدای کار قواعد و ترفندهای ترکیب‌بندی را جدی بگیرید و تلاش کنید آنها را در پروژه‌های عکاسی خود به کار ببرید. مطمئن باشید که نتیجه فوق‌العاده خواهد بود!
ترکیب‌بندی در عکاسی چه اهمیتی دارد؟
پاسخ: ترکیب‌بندی در عکاسی به شکل آراسته و متناسب قرار دادن عناصر بصری در کادر تصویر می‌پردازد. این تکنیک به افزایش زیبایی و جذابیت تصویر کمک می‌کند و نقش مهمی در ایجاد تعادل و هماهنگی در عکس ایفا می‌کند.
چگونه می‌توانم از ترکیب‌بندی در عکاسی پرتره بهترین استفاده را ببرم؟
پاسخ: با درک اصول ترکیب‌بندی، میتوانید موقعیت و قرارگیری سوژه، استفاده از خطوط راهنما، موازنه رنگ‌ها و اجزا، و استفاده از سیاق (negative space) را در عکس‌های پرتره بهبود بخشید.
چگونه می‌توانم قانون یک سوم را در ترکیب‌بندی عکس پرتره استفاده کنم؟
پاسخ: با ایجاد خطوط افقی و عمودی در تصویر و قرار دادن سوژه در نقاط تقاطع این خطوط. به عبارت دیگر، سوژه را در یک سوم اطراف تصویر قرار دهید تا تصویر به توازن بیشتری دست پیدا کند.
