لنزها از مهم‌ترین تجهیزات عکاسی به شمار می‌آیند. در حقیقت یک عکاس بدون بدنه دوربین و لنز نمی‌تواند کارش را شروع کند و به همین علت است که تمام دوربین‌های DSLR یک لنز فیکس و معمولی روی خود دارند. لنزها انواع مختلفی دارند و هر کدام می‌توانند در شرایط مختلف کاربردهای متفاوتی داشته باشند. این بدان معنا است که دست عکاس برای انتخاب لنز مورد نظرش باز است و با هر کدام از آن‌ها می‌تواند پروژه‌های عکاسی خاصی را راه‌اندازی کند. بسیاری از عکاسان حرفه‌ای یک کیت لنز کامل و تخصصی دارند که در آن انواع لنزهای معمولی و حرفه‌ای پیدا می‌شود. اما تفاوت این لنزها چیست؟ چرا عکاس نمی‌تواند با یک لنز تمام پروژه‌های عکاسی را پیش برد؟ با ما در ادامه همراه باشید تا با معرفی انواع لنز در عکاسی پاسخ تمام سوال‌هایتان را بدهیم.

بررسی دو مفهوم اصلی و اساسی برای شناخت انواع لنزها

شما پیش از شناخت انواع لنزهای موجود برای عکاسی باید با دو مفهوم کلی و بسیار مهم فاصله کانونی و دیافراگم آشنا شوید؛ چرا که این دو فاکتور عامل اصلی تفاوت لنزها با یک‌دیگر هستند و عکاسان بر اساس عدد فاصله کانونی و دیافراگم مندرج بر لنز اقدام به خرید و استفاده از لنزها می‌کنند.

فاصله کانونی در لنزها به چه معنا است؟

فاصله کانونی همان فاصله‌ بین نقطه کانونی لنز و سنسور دوربین است که اساسا با مقیاس میلی‌متر اندازه‌گیری می‌شود. عدد به‌ دست آمده روی بدنه لنز درج شده و در نام لنز نیز برای مشخص شدن وجه افتراق با دیگر لنزها بیان می‌شود. مثلا می‌گویند فلان لنز یک لنز ۸۵ میلی‌متری است. این بدان معناست که لنز مذکور فاصله کانونی ۸۵ میلی‌متری دارد.

این عدد بیان‌گر توان لنز در ثبت چشم‌انداز و میدان دید مقابلش است. هر چه مقدار فاصله کانونی لنز بیشتر باشد، زاویه دید آن باریک‌تر شده و بالعکس، هر چه این عدد کوچک‌تر باشد، زاویه دید لنز گسترده‌تر می‌شود. در حقیقت شما به هنگام استفاده از لنزهایی با فاصله کانونی بالا اشیاء را بزرگ‌تر از ابعاد عادی‌شان مشاهده می‌کنید و برعکس این گزاره در ارتباط با لنزهایی با فاصله کانونی کم صدق می‌کند.

دیافراگم در لنزها به چه معنا است؟

فاکتور مهم بعدی که باید به هنگام خرید و استفاده از لنز در نظر گرفته شود، عدد دیافراگم است که روی بدنه لنز نیز درج می‌شود. این عدد در واقع حداکثر اندازه دریچه دیافراگم لنز به هنگام باز شدن را نشان می‌دهد.

وظیفه دریچه دیافراگم رساندن نور به حسگرهای دوربین است و این عدد هر چقدر کوچک‌تر باشد، یعنی دیافراگم بازتری دارد و نوری که به سنسور دوربین می‌رسد بیشتر است. چنین لنزهایی در شرایط کم‌نور عملکرد بسیار بهتری دارند.

در لنزهای زوم‌ و سوپر زوم اساسا میزان گشودگی دریچه دیافراگم در طول زمانی که عکاس در حال زوم کردن است، ثابت باقی می‌ماند. در حالی که لنزهای معمولی که کیفیت پایین‌تری دارند هر چقدر فاصله کانونی‌شان افزایش پیدا کند، ضریب F که همان دیافراگم است دستخوش تغییر می‌شود.

به این صورت که بعد از انتقال وضعیت لنز از حالت واید به تله‌فوتو مقدار نور به‌اندازه یک پرده کاهش پیدا می‌کند و کیفیت شرایط نوری تصویر پایین می‌آید. به همین علت است که هر چه مقدارF یک لنز پایین‌تر باشد، کیفیت خروجی نهایی لنز بالاتر خواهد بود و اساسا این نوع لنزها میان عکاسان محبوب‌تر و کاربردی‌تر هستند.

معرفی انواع لنز عکاسی حرفه ای

لنزها انواع مختلفی دارند و هر کدام بر اساس ساختارشان می‌توانند در پروژه‌های مختلف عکاسی کاربرد داشته باشند. در لنز آنالوگ چیست؟ بیشتر بخوانید. اما به‌طور کلی و پایه‌ای لنزها به دو دسته لنز پرایم و لنز زوم تقسیم می‌شوند. در ادامه هر کدام از این لنزها را مختصرا معرفی می‌کنیم.

بیشتر بخوانید: دیافراگم در عکاسی؛ تعریف و کاربرد در دوربین‌های مختلف

انواع لنز در عکاسی؛ لنز پرایم یا ثابت یا فیکس

لنز پرایم که به لنز ثابت یا فیکس هم معروف است، همان‌طور که از نامش پیدا است دارای یک فاصله کانونی ثابت و مشخص است. این لنزها در حقیقت امکان تغییر فاصله کانونی را به شما نمی‌دهند که شاید در وهله اول تصور کنید که این موضوع یک ضعف بزرگ برای لنزهای تخصصی به شمار می‌آید؛ اما زمانی که در حوزه‌های مختلف عکاسی تجربه کسب کنید، متوجه می‌شوید در بسیاری از پروژه‌ها لنزهای پرایم بهترین گزینه پیش روی شما هستند.

یکی از اصلی‌ترین مزایای لنزهای فیکس این است که محدوده گشودگی دیافراگمشان بالاتر از لنزهای زوم است و قابلیت دریافت نور بیشتری را دارند.

اگر تجربه عکاسی داشته باشید، می‌دانید هر چه دریافت نور توسط لنز بیشتر باشد، عکاسی در شرایط کم‌نور آسان‌تر شده و امکان استفاده از سرعت شاتر سریع‌تر نیز فراهم می‌شود. علاوه بر این کیفیت تصاویر ثبت‌شده با لنزهای پرایم بسیار بیشتر از کیفیت تصاویری است که با لنزهای زوم به ثبت می‌رسند.

محبوب‌تر‌ین لنزهای فیکس

لنزهای پرایم انواع متنوع و کاربردهای مختلفی دارند که محبوب‌ترین نوع در میان آن‌ها برای انجام پروژه‌های عکاسی پرتره لنزهای ۸۵ میلی‌متری است؛ چرا این که لنزها علاوه‌بر این‌که ماکزیموم دیافراگم (maximum aperture) را برای عکاس به ارمغان می‌آورند، می‌توانند با مات کردن پس‌زمینه سوژه را به شکل نمایان‌تری در مرکز توجه قرار بدهند.

اگر می‌خواهید در حوزه عکاسی پرتره به‌عنوان یک عکاس حرفه‌ای فعالیت کنید، توصیه می‌کنیم در کیت لنزهایتان حتما یک لنز پرایم داشته باشید.

انواع لنزهای پرایم؛ لنزهای ۵۰ میلی‌متری

یکی از بهترین لنزهای پرایم و اولین گزینه عکاسان برای انتخاب این نوع لنز، لنز فیکس ۵۰ میلی‌متری است. یکی از اصلی‌ترین دلایل انتخاب این لنز به‌عنوان لنز فیکس این است که ورژن f/1.8 لنزهای ۵۰ میلی‌متری بسیار مقرون به صرفه‌تر از رقبایش است. همچنین این لنزها میدان دید بسیار وسیعی به شما برای عکاسی ارائه می‌دهند.

انواع لنزهای پرایم؛ لنزهای ۸۵ میلی‌متری

همان‌طور که در بخش پیشین هم اشاره کردیم، لنزهای ۸۵ میلی‌متری محبوب‌ترین و مقرون به صرفه‌ترین گزینه موجود برای عکاسان پرتره هستند؛ چرا که می‌توانند برای عکاسان فاصله کانونی مناسب و میدان دیدی بسته‌تر و ایده‌آل‌تر نسبت به لنزهای ۵۰ میلی‌متری فراهم کنند. بنابراین اگر قصد انجام پروژه‌های عکاسی پرتره را دارید، حتما از این نمونه لنزها نیز استفاده کنید.

انواع لنزهای پرایم؛ لنز ۱۳۵ میلی‌متری

هر عکاس حرفه‌ای یک لنز ۱۳۵ میلی‌متری در کیت لنزهای خود دارد. این امر میان عکاسان حوزه خبری، عکاسان هنری و عکاسان آتلیه‌ای کاملا رایج است. لنزهای ۱۳۵ میلی‌متری با حداکثر دیافراگم‌های f/1.8 یا f/2.0 طراحی و تولید می‌شوند که می‌توانند فواصل کانونی طولانی با یک پس‌زمینه بوکه‌شده جذاب را برای عکاس به ارمغان بیاورند.

این برای عکاسان پرتره، خصوصا عکاسان حوزه خبری، یک اتفاق بسیار خوشایند است؛ چرا که می‌توانند باکیفیت‌ترین عکس‌های ممکن را از مناسب‌ترین فواصل ثبت ‌کنند.

انواع لنز در عکاسی؛ لنزهای زوم (Zoom)

لنزهای زوم نوع دیگر لنز عکاسی حرفه ای موجود در بازار هستند که عکاسان اصولا آن را در برابر لنزهای پرایم قرار می‌دهند. فاصله کانونی این لنزها برخلاف لنزهای فیکس متغیر است؛ چرا که در ساختار آن‌ها از عدسی‌هایی با فواصل کانونی مختلف استفاده شده و با جابه‌جا شدن این عدسی‌ها فاصله کانونی لنز تغییر می‌کند. یکی از نکات جالب، لنزهای زوم است که با تغییر دادن فاصله کانونی دوربین طول لنز بلند و کوتاه می‌شود.

این واضح است که هر چه لنز اجزا و قطعات بیشتری داشته باشد، عملکرد آن‌ نیز فوق‌العاده‌تر است و لنزهای زوم از این دسته لنزها هستند. هر عکاس می‌تواند به هنگام کار کردن با این لنزها به تجربه‌ای شخصی برسد که با استفاده از آن بهترین نقطه تنظیم فاصله کانونی لنز برای گشودگی دیافراگم را پیدا کند. اگر قصد خرید این لنزها را دارید، باید بدانید در خروجی نهایی این لنزها کمی افت شارپنس خصوصا در گوشه‌های عکس وجود دارد.

علاوه بر این ابعاد لنزهای زوم اساسا از لنزهای پرایم بزرگ‌تر بوده و در مقابل محدوده ماکزیموم دیافراگم کمتری دارند؛ خصوصا که با زوم کردن دیافراگم آن‌ها کوچک‌تر هم می‌شود.

از مزایای لنزهای زوم نسبت به لنزهای پرایم می‌توان به امکان تثبیت اپتیکال تصاویر با این لنزها اشاره کرد. این قابلیت موجب می‌شود لرزش‌های دوربین تاثیر زیادی روی تصاویر نگذارد. برای مثال شما می‌توانید در وضعیت دوربین روی دست با فواصل کانونی بالا تصاویر مورد نظر خود را بگیرید و نگرانی از لرزش دوربین و تار شدن تصاویر نداشته باشید.

بیشتر بخوانید: تجهیزات عکاسی حرفه ای؛ چک لیست ابزارهای یک عکاس حرفه‌ای

تقسیم انواع لنز در عکاسی بر اساس فاصله کانونی آن‌ها

در دسته‌بندی دیگری می‌توان انواع لنزهای موجود را طبق فاصله کانونی هر کدام‌شان در یک دوربین فول‌فریم تقسیم کرد. بر این اساس، دسته‌بندی لنز عکاسی حرفه ای به سه نوع استاندارد، تله‌فوتو و واید تقسیم می‌شوند. در ارتباط با هر کدام از این لنزها توضیحات مختصری به شما خواهیم داد.

انواع لنز در عکاسی؛ لنز تله فوتو (Telephoto Lens)

لنزهای تله‌فوتو یکی از کاربردی‌ترین لنز عکاسی حرفه ای موجود در بازار هستند که از آن‌ها برای بزرگنمایی اجسام و افراد در فواصل دور استفاده می‌شود. به کمک این لنزها عکاس می‌تواند از سوژه‌هایی که در فواصل کانونی دور نسبت به موقعیت دوربین قرار گرفته‌اند، باکیفیت‌ترین تصاویر ممکن را به ثبت برساند.

همین امر سبب شده که لنزهای تله‌فوتو برای عکاسان ورزشی و عکاسان حیات‌وحش گزینه‌ای ایده‌آل به حساب بیاید؛ چرا که در محیط‌های ورزشی عکاسان در جایگاه اختصاصی قرار می‌گیرند و حین انجام مسابقه اجازه نزدیک شدن به ورزشکار را ندارند و در حیات وحش نیز کوچک‌ترین حرکتی از عکاس باعث از دست رفتن سوژه می‌شود.

بنابراین داشتن لنز عکاسی حرفه ای تله‌فوتو برای عکاسان این دو حوزه امری بسیار ضروری است. محدوده فاصله کانونی لنزهای تله‌فوتو معمولی بین ۷۰ تا ۲۰۰ میلی‌متر بوده و نوعی دیگر از این لنزها که به سوپر تله‌فوتو معروف‌ هستند، قادرند تا ۳۰۰ میلی‌متر هم زوم شوند. البته در دوربین‌هایی که فاقد حس‌گر فول‌فریم هستند، لنزهایی که فاصله کانونی ۴۰ تا ۵۰ میلی‌متر هم دارند به‌عنوان تله‌فوتو شناخته می‌شوند.

اصلی‌ترین ویژگی لنزهای تله‌فوتو شبیه بودن عملکردشان به تلسکوپ‌ها است. آن‌ها می‌توانند سوژه‌هایی که در فواصل دور قرار گرفته‌اند را با بزرگنمایی نزدیک‌تر نشان‌ دهند. جالب است بدانید نسل جدید لنزهای تله‌فوتو دارای لرزش‌گیرهای اپتیکال قدرتمندی هستند، چرا که حساسیت این لنزها به لرزش بسیار بالا بوده و کوچک‌ترین لرزشی می‌تواند تصاویر را تار و بی‌کیفیت کند.

انواع لنز در عکاسی؛ لنزهای استاندارد (Normal Lens)

لنزهای استاندارد به دلیل این‌که زاویه دیدی مشابه زاویه دید انسان دارند و عکس‌ها را طبیعی‌تر می‌کنند، بسیار محبوب‌اند. دلیل شباهت عملکردشان به چشم انسان این است که زاویه دید این لنز عکاسی حرفه ای حدودا ۵۰ درجه مورب است و یک پرسپکتیو فوق‌العاده طبیعی به عکس‌ها می‌دهند.

این لنزها از لحاظ ساختاری و کاربردشان بین لنز تله‌فوتو و واید قرار می‌گیرند. همان‌طور که از نام این لنزها پیدا است، ابزاری کاملا همه‌منظوره و بسیار کاربردی محسوب می‌شوند و می‌توانند برای عکاسی پرتره، عکاسی از طبیعت، عکاسی آتلیه‌ای و … عملکرد خوبی داشته باشند. خصوصا که دیافراگم باز این لنزها سبب می‌شود برای عکاسی در محیط‌های کم‌نور بسیار عالی عمل کنند.

انواع لنز در عکاسی؛ لنز واید (Wide Angle Lens)

آخرین معرفی این بخش به لنزهای واید اختصاص پیدا می‌کند. فاصله کانونی کم و زاویه دید گسترده اصلی‌ترین ویژگی این لنزهای جذاب است که برای عکاسی در لوکیشن‌های خارجی، عکاسی از طبیعت و عکاسی از پروژه‌های معماری و ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

عموما فاصله کانونی لنزهای واید معمولی کمتر از ۳۵ میلی‌متر است. نوع اولترای این لنزها دارای فاصله کانونی کمتر از ۲۴ میلی‌متر هستند. میدان دید گسترده و باز بودن این لنزها نیز سبب می‌شود خطوط مستقیم در تصاویر ثبت‌شده توسط آن‌ها (مانند خط افق) کمی منحنی به نظر بیاید و در نهایت پرسپکتیو عکس مقداری خمیده شود.

انواع لنز در عکاسی؛ معرفی لنزهای خاص

تا به این‌جا تمامی لنزهایی که معرفی کردیم، در دسته لنزهای کاربردی و معمولی قرار می‌گیرند که اصولا در کیت لنز هر عکاسی وجود دارند و می‌توان با آن‌ها پروژه‌های عکاسی متنوعی را پیش برد. در این بخش می‌خواهیم لنزهای خاصی را به شما معرفی کنیم که تنها برخی عکاسان در حوزه‌های کاری خاص از آن‌ها استفاده می‌کنند. این لنز عکاسی حرفه ای عبارت‌اند از:

انواع لنز در عکاسی؛ لنز تیلت شیفت (Tilt shift lenses)

لنزهای تیلت شیفت از خاص‌ترین لنزهای موجود در بازار به شمار می‌آیند؛ چرا که می‌توانند به کمک ساز و کار خاصشان با چرخاندن کامل صفحه کانونی تصویر، پرسپکتیو را به‌طور کلی تغییر دهند.

در این وضعیت عدسی دوربین یا دور محور خود می‌چرخد و یا روی آن حرکت می‌کند. در حقیقت زمانی که عکاس می‌خواهد با تغییر دادن پرسپکتیو تصاویر خود را به ثبت برساند می‌تواند از این لنزها استفاده کند.

انواع لنز در عکاسی؛ لنز چشم ماهی (Fisheye Lens)

لنزهای چشم‌ماهی از لحاظ فاصله کانونی نوعی از لنزهای واید به حساب می‌آیند که میدان دیدشان تا جایی باز و گسترده می‌شود که پرسپکتیوی کروی از خود به‌جای می‌گذارند.

عکاس می‌تواند به کمک لنزهای چشم‌ماهی تا حد امکان به سوژه نزدیک شده و تصاویر فوق‌العاده خلاقانه‌ای به ثبت برساند. اگر مشتاق استفاده از این لنزها هستید، به شما توصیه می‌کنیم به هنگام عکاسی از فلاش‌های قدرتمند اکسترنال استفاده نمایید.

بیشتر بخوانید: عکاسی ماکرو چیست؟ نکاتی که باید قبل از ماکروگرافی بدانید!

انواع لنز در عکاسی؛ لنز ماکرو (Macro Lens)

لنزهای ماکرو محبوب‌ترین لنز میان عکاسان طبیعت و عکاسان جواهرات بسیار ظریف و قیمتی است. اصولا از این لنزها برای عکاسی از فاصله بسیار نزدیک و بزرگنمایی بیش از حد سوژه استفاده می‌شود و با فاصله کانونی بین ۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌متری‌شان می‌توانند جزئیات سوژه را به‌خوبی نمایش دهند. اصلی‌ترین ویژگی این لنزهای جذاب، فوکوس کردن روی سوژه در فاصله بسیار کم است.

در این مطلب شما به شکل جامع و کامل با دسته‌بندی‌های مختلفی که برای انواع لنز در عکاسی وجود دارد آشنا شدید. در نهایت شما می‌توانید با توجه به بودجه و نوع پروژه‌های عکاسی‌تان، مناسب‌ترین گزینه برای کار خود را انتخاب نمایید.

منبع ++++