یکی از عناصر حرفه‌ای عکاسی که جلوه بی‌نظیری به تصاویر می‎بخشد، بافت نام دارد. عکاسی بافت یکی از جذاب‌ترین و خاص‌ترین نوع عکاسی است که طرفداران زیادی نیز دارد. بافت درواقع لایه‌ای از عمق و معنی را به عکس اضافه می‌کند تا به سوژه عکس برای انتقال احساسات به مخاطب کمک کند. از بافت هم به‌عنوان سوژه اصلی و هم به‌عنوان جزیی از تصویر استفاده می‌شود که در هر دوصورت تاثیر شگفت‌انگیزی به‌جا می‌گذارد. برای آشنایی بیشتر با عکاسی از بافت سطوح و اشیا برای ایجاد تصاویر زیبا و منحصربه‌فرد، با این مطلب همراه باشید.

تعریف عکاسی از بافت

در عکاسی، بافت به کیفیت بصری سطح یک شی اطلاق می‌شود که از طریق تغییرات شکل، تن و عمق رنگ آشکار می‌شود. بافت به تصاویری که دارای روح و الهام‌بخشی پایینی است، زندگی و شادابی می‌بخشد. یکی از مهم‌ترین فاکتورها در عکاسی بافت، توجه به سطوح بالایی از جزئیات است. بافت یک شی، همانطور که از لنز دوربین دیده می‌شود، می‌تواند با استفاده از نور تکمیلی دستکاری شود. تغییر در جهت نور می‌تواند به طور چشمگیری روی دید و عمق بافت در یک تصویر تأثیر بگذارد.

به‌طورکلی در عکاسی، بافت تصویری بصری از تغییرات رنگ، شکل و عمق سطح یک شی است. شما می‌توانید با تنظیم نور یا از طریق پس پردازش در یک برنامه ویرایش، ظاهر بافت را برجسته کنید، اما نکته کلیدی برای ایجاد یک بافت فوق‌العاده در تصاویر، دانستن نحوه عکاسی صحیح از بافت است.

پیام‌های احساسی موجود در عکاسی بافت

 بافت یکی از ساده‌ترین عناصر عکاسی برای توضیح احساسات است، زیرا معمولاً کلماتی که برای توصیف بافت استفاده می‌کنید، همان کلماتی هستند که برای توصیف احساسات خود بیان می‌کنید. اگر بافت خشن باشد، احساسات خشن را به عکس شما اضافه می‌کند. اگر بافت ملایم باشد، خلق و خوی عکس ملایم است. همچنین هرچه بافت فضای بیشتری را در عکس شما اشغال کند، احساسات منتقل شده نیز واضح‌تر خواهد بود. شما می‌توانید در عکاسی بافت از سایر عناصر ترکیب‌بندی خلاقانه استفاده کنید (مانند نور، تعادل، فضای مثبت/منفی و …).

بیشتر بخوانید: ۱۷ ایده عکاسی در برف

بافت به عنوان موضوع

در برخی موارد، بافت فقط جزئیات درون عکس نیست، بلکه کل سوژه و حرف عکس است. این نوع تصاویر معمولا انتزاعی یا نیمه انتزاعی هستند و می‌توانند نوع قدرتمندی از عکاسی باشند. دلیل اینکه عکس‌های «بافت به‌عنوان سوژه» یکی از بهترین نمونه‌های عکاسی هستند، این است که داستانی یکپارچه و یکدست را روایت می‌کنند.

این در حالی است که مشکل اکثر عکس‌ها این است که پیام منسجمی ندارند، اما عکس‌های مبتنی‌بر بافت تا حدی از این مشکل و ضعف، عبور می‌کنند. توجه داشته باشید این ویژگی به تنهایی ارزش کار شما را تضمین نمی‌کند و شما برای رسیدن به بهترین نمونه‌های عکاسی بافت، باید به دنبال ایجاد بافت‌های بدیع، خاص و جالب باشید. همچنین عواملی مانند نور و ترکیب، همیشه نقش مهمی در کیفیت تصویر دارند.

بافت به عنوان یک عنصر ترکیب

 در بیشتر عکس‌ها بافت نقش اصلی را ندارد، بلکه به‌عنوان یک ویژگی و عنصر به عکس اضافه می‌شود؛ به این معنی که توجه اصلی مخاطب روی بافت نخواهد بود، چراکه بافت جزیی از تصویر است. به‌عنوان مثال اگر یک عکس پرتره بگیرید، این احتمال وجود دارد که چشمان سوژه عکس، بیشترین توجه را نسبت به بافت پوست و موها به خود جلب کند.

جالب است بدانید حتی زمانی که بافت دلیل اصلی وجود یک عکس نیست، اما همچنان در شکل‌دادن به احساسات تصویر نقش مهمی دارد. به‌عنوان مثال اگر موضوع اصلی عکس شما یک کوه زیبا در دوردست باشد، اما هنوز تفاوت عاطفی بزرگی بین یک چمنزار روان در پیش‌زمینه با تکه‌های ترک‌خورده خاک و سنگ وجود دارد.

بیشتر بخوانید: ژست عکاسی مدلینگ

عوامل مهم در عکاسی بافت

مهم‌ترین عامل ایجاد بافت در عکاسی، نور و سایه است. وقتی نور وجود دارد، کنتراست نیز وجود دارد، و این کنتراست نور و تاریکی است که بافت را نشان می‌دهد. اما خود نور نیز در ایجاد بافت بسیار مهم است، به ویژه:

• کیفیت نور: وقتی به کیفیت نور اشاره می‌کنیم، در مورد سخت یا نرم بودن نور صحبت می‌کنیم. هرچه نور سخت‌تر باشد، سایه‌ها سخت‌تر و عمیق‌تر می‌شوند و بنابراین بافت مشخص‌تر می‌شود. در یک روز ابری، عکاسی از بافت در نور طبیعی به اندازه یک روز آفتابی روشن موثر نخواهد بود. گاهی اوقات شما حتی نمی‌توانید سایه خود را در روزهای ابری ببینید، بنابراین منطقی است که بافت قوی و زیبایی را نیز مشاهده نکنید.
• جهت نور: همانطور که نور برجستگی‌ها را برجسته‌تر می‌کند و سایه‌ها را کاهش می‌دهد، بافت را نیز بهبود می‌بخشد. بنابراین، درحالی که یک روز آفتابی روشن ممکن است برای عکاسی بافت در نور طبیعی عالی باشد، عکاسی در ظهر که خورشید مستقیماً بالای سر قرار می‌گیرد، نتیجه کار شما را خراب خواهد کرد. ساعت طلایی و بهترین زمان برای عکاسی، هنگامی است که خورشید در آسمان پایین آمده و نور آن به‌صورت ملایم می‌تابد. در این زمان، سایه‌ها طولانی می‌شوند و بافت افزایش می‌یابد.

چگونه بافت‌های جالب برای عکاسی پیدا کنیم؟

 یکی از مهم‌ترین نکاتی که به شما در تشخیص بافت‌های جذاب برای یک عکاسی فوق‌العاده کمک می‌کند، دانستن این موضوع است که به دنبال چه چیزی هستید. به این شکل چشمان شما در پیداکردن بافت‌های عالی برای عکاسی نیز تیزبین خواهد شد. پیشنهاد ما این است که موارد زیر را در عکاسی بافت خود امتحان کنید:

• طبیعت: مهم نیست در چه آب‌وهوایی زندگی می‌کنید، فضای باز منبع شگفت‌انگیزی از بافت‌های الهام‌بخش و منحصربه‌فرد است (از چمن، ماسه، خاک و برف گرفته تا گیاهان و درختان). اگر می‌توانید با خیال راحت به حیات وحش نزدیک شوید، پوست حیوانات و فلس ماهی‌ها نیز سوژه‌های جذابی می‌سازند. برای یک عکس پیچیده‌تر، به دنبال بافت‌های مختلف و ترکیب‌شده با هم باشید (مانند قطرات آب روی برگ گیاه یا شیره روی پوست درخت).
• منسوجات: شما می‌توانید بافت‌های بصری فوق‌العاده‌ای را در پارچه‌های موجود در خانه خود بیابید. ژاکت‌های بافتنی، پیراهن‌های چهارخانه، فرش و قالیچه، پرده‌ها، حوله‌های حمام، پتوهای طرح‌دار، لوازم داخلی مبلمان و…، ازجمله مهم‌ترین این موارد محسوب می‌شوند. بنابراین دقت داشته باشید چه منسوجات جالبی اطراف خانه دارید و سپس آنها را به اشکال مختلف تا کرده تا ترکیبات جدیدی از سایه، نور و بافت را ایجاد کنید.
• معماری: نماهای داخلی و خارجی ساختمان‌ها، سرشار از انواع بافت‌های زیبا و خاص هستند. به اطراف نگاه کنید تا بافت‌هایی مانند دانه چوب، رنگ پوست کنده، دیوارهای آجری، بلوک‌های سیمانی، کاشی‌های برجسته، تخته چوب و… را بیابید.
• غذا: آشپزخانه مکانی آسان برای رسیدن‌به انواع بافت‌های عالی برای عکاسی از غذا است. پختن غذا راهی عالی برای دادن رنگ‌ها، شکل‌ها و بافت‌های متعدد به عکاسی بافت است تا بتوانید همه را در یک بشقاب به تصویر بکشید.

بیشتر بخوانید: 19 ایده عکاسی تبلیغاتی خلاقانه

چرا عکاسان از بافت استفاده می‌کنند؟

شاید برای شما سوال باشد که دلایل اصلی و مهم یک عکاس برای اضافه کردن بافت به تصاویر خود چیست؟ در اینجا 5 دلیل برای استفاده از بافت در عکاسی وجود دارد:

 1. بافت به عکس عمق می‌بخشد: بافت در عکاسی یک عنصر طراحی بصری است که برای جان بخشیدن به یک عکس استفاده می‌شود تا آن را سه بعدی و جالب‌تر کند. درواقع با بافت، لایه دیگری از عمق به عکس اضافه می‌شود.

 2. بافت حس لامسه را درگیر می‌کند: اگر عکاس در ثبت تصاویر عکاسی بافت موفق عمل کرده باشد، می‌توانید تصور کنید بافت موجود در عکس چه حسی دارد. وقتی انواع مختلف بافت را می‌بینید، مانند یک بافت براق، یک بافت خزدار نرم یا یک بافت خشن سخت که می‌توانید آن را به‌خوبی احساس کنید، حس لامسه شما درگیر می‌شود.

3. بافت نوعی تکنیک ترکیب است: بافت نه تنها از نظر بصری در یک عکس جذاب است، بلکه یک ابزار ترکیبی مفید است؛ چراکه می‌تواند:

• یک پس‌زمینه غیرعادی و خاص ایجاد کند.
• با استفاده از بافت‌های متضاد، نقطه کانونی را برجسته کند.
• تعادل عناصر در عکس را حفظ کند.

4. نمای نزدیک عکس بافت بسیار جالب است: عکس بافت زمانی که از نزدیک مشاهده می‌شود، بسیار جالب است و حس خوبی را به مخاطب منتقل می‌کند. جالب است بدانید برای گرفتن بافت‌های خیره‌کننده، حتی به لنز ماکرو هم نیاز ندارید، فقط کافی است:

• اطمینان حاصل کنید که بافت تا حد ممکن واضح است.
• قاب را با بافت پر کنید.

 5. بافت در مرحله پس پردازش نیز قابل انجام است: یک دلیل دیگر برای عکاسی بافت وجود دارد! اگرچه عکس‌های دارای بافت می‌توانند عکس‌های مستقل جالبی بسازند، اما برای ترکیب با عکس‌های دیگر در فتوشاپ و برای افزودن یک لایه بسیار ظریف بافت نیز عالی هستند.

بیشتر بخوانید: ایده عکاسی خلاقانه

نکات مهم ایجاد بافت در عکاسی

 هنگام ثبت بافت در تصاویر، به نکات ساده عکاسی توجه کنید:

 1. برای جلوگیری از لرزش دوربین و ثابت نگه داشتن آن، از سه پایه و تایمر استفاده کنید. همان‌طور که می‌دانید عکاسی بافت نیاز به ثبت جزئیات واضح دارد، به همین منظور باید از تنظیمات دیافراگم بالا استفاده کنید(f/6.0 یا بالاتر)؛ چراکه دیافراگم بالا، عمق میدان کم برای تمرکز بر جزئیات کوچک بافت سوژه ایجاد می‌کند. نکته مهم این است که دیافراگم بالا با سرعت شاتر آهسته همراه است، این شرایط، مستعد ایجاد عکس‌های تار به دلیل لرزش تصادفی دوربین است. برای جلوگیری از افتادن در این تله، از سه پایه استفاده کنید و با استفاده از عملکرد تایمر دوربین، عکس‌های خود را بگیرید. به این شکل، دوربین تا حد امکان ثابت می‌ماند.

 2. از یک لنز ماکرو برای عکس‌های نزدیک استفاده کنید. عکاسی از بافت‌های کوچک و استادانه در یک عکس نزدیک، نیازمند استفاده از یک لنز ماکرو ویژه برای ثبت کامل جزئیات دقیق بافت است.

 3. به یاد داشته باشید نور مناسب، کلید اصلی کار شما در این نوع از عکاسی است. برای عکاسی بافت در فضای باز، یک روز آفتابی را انتخاب کنید؛ درست وقتی خورشید با زاویه به سوژه شما برخورد می‌کند. این نورپردازی طبیعی به شما امکان می‌دهد از عمق ایجاد شده توسط سایه‌ها بهره ببرید. برای عکاسی در محیط داخلی، نور طبیعی را با استفاده از منبع نور مصنوعی و با تکیه بر تنظیمات مختلف روشنایی شبیه‌سازی کنید. تنظیم روشنایی منبع نور به شما امکان می‌دهد نحوه تأثیر سطوح مختلف نور بر عکس‌هایتان را آزمایش کنید.

 4. زوایای مختلف را برای عکاسی بافت امتحان کنید. عکاسی از زوایای مختلف نحوه برخورد نور با سوژه را تغییر می‌دهد و به‌طور بالقوه بر بافت‌هایی که از دید شما قابل مشاهده نبوده‌اند، تأکید می‌کند.

 5. الگوها را جستجو کنید. در همه جا به دنبال الگوهای بافتی بگردید؛ تا به این شکل، بسیاری از موضوعات بالقوه جدید را برای سوژه عکاسی خود پیدا کنید.

6. به عمق میدان توجه داشته باشید. دیافراگم باز و فاصله کانونی طولانی برای پس‌زمینه تار یکی از راه‌های ایجاد بافت در عکس‌ها است. درواقع شما با محو کردن کامل پس‌زمینه، تمام جزئیات را حذف می‌کنید. این روش، یک پس‌زمینه بسیار صاف ایجاد کرده و سوژه اصلی عکس را در فوکوس واضح، از پس‌زمینه جدا می‌کند. بنابراین، حذف تمام جزئیات پس‌زمینه یکی از راه‌های نزدیک شدن به بافت در عکس‌ها محسوب می‌شود. اگر بخواهید بافت جزئیات موجود در پس‌زمینه را داشته باشید، باید:

• در بازترین دیافراگم خود عکاسی نکرده، در عوض از F4 و باریک‌تر استفاده کنید.
•  از فاصله کانونی کوتاه‌تری مانند 50 یا 35 میلی‌متر استفاده کنید (اما مراقب باشید سوژه‌تان را در مرکز کادر نگه دارید تا تحریف نشود)
• سوژه خود را نزدیک‌تر به پس‌زمینه قرار دهید و اطمینان حاصل کنید فاصله مناسبی بین آنها وجود دارد.
• برای داشتن بافت خوب، به درستی نوردهی کنید. اگر یک تصویر را بیش‌ازحد یا کم نوردهی کنید، اثر بافت ممکن است از بین برود. همچنین با این‌کار جزئیات در نقاط برجسته نیز از بین می‌روند. بنابراین مراقب سطوح بازتابنده باشید. به سایه‌ها نیز توجه داشته باشید تا خیلی تاریک نباشند.

 بازی با بافت‌ها در عکاسی

مانند هر چیزی که به ترکیب عکاسی کمک می‌کند، روش‌های مختلفی نیز وجود دارد که می‌توانید از بافت برای بهبود تصویر استفاده کنید:

• بافت‌های متضاد، راهی عالی برای جلب توجه به نقطه کانونی و جذاب کردن یک تصویر است؛ به‌عنوان مثال یک بافت صاف در برابر یک بافت خشن، بیشتر از دو بافت صاف درکنار یکدیگر برجسته می‌شود.
• بافت در عکس‎ها به ترکیب‌بندی می‌افزاید و بر تعادل تصویر تاثیر می‌گذارد. یک بافت خشن، وزن بصری بیشتری نسبت به یک بافت صاف دارد.
•  بافت ارتباط نزدیکی با الگو در ترکیب عکاسی دارد، زیرا زمانی که یک بافت تکرار می‌شود، یک الگو را تشکیل می‌دهد.

بیشتر بخوانید: تجهیزات عکاسی از جواهرات

عکاسی بافت یکی از روش‌های پرطرفدار و پرمخاطب در عکاسی محسوب می‌شود. برای ایجاد بافت‌های فوق‌العاده در تصاویر، اولین قدم این است که به‌خوبی به اطراف خود توجه داشته باشید و موضوعات خاص و بدیعی را ایجاد کنید. همچنین توجه به نکات مهم و اصولی در نحوه عکاسی از بافت‌ها نیز در انتقال احساسات به مخاطب بسیار موثر است. بافت‌ها روایت‌گر داستان‌های یکپارچه موجود در تصاویر هستند که می‌توانند ساعت‌ها چشم بیننده را به خود جلب کنند.

منبع ++++