عکاسی صنعتی یکی از پردرآمدترین حوزه‌های عکاسی محسوب می‌شود و به همین دلیل علاقه‌مندان بسیاری دارد. از طرف دیگر این حوزه به دلیل خشک بودن محیط کار و تخصصی بودن پروژه‌های اجرایی برای برخی از عکاسان کمی سخت است و حتما دیده‌اید که عکاسان این حوزه پس از مدتی کار خسته می‌شوند و ترجیح می‌دهند به حوزه‌های اصطلاحا هنری‌تر عکاسی روی بیاورند. این در حالی است که با اجرای قواعد و تکنیک‌های مختلف عکاسی می‌توان این حوزه را به اندازه حوزه‌های هنری عکاسی جذاب کرد و در کنار آن کسب درآمد بسیار بالایی داشت. قواعد ترکیب‌بندی تنها بخشی از این تکنیک‌هایی هستند که می‌توانند از یک عکاس معمولی، عکاسی ماهر، مجرب و کارکشته بسازند. در ادامه با ما همراه شوید تا شما را با قواعد ترکیب‌بندی در عکاسی صنعتی آشنا کنیم.

اهمیت ترکیب‌بندی در عکاسی صنعتی

پیش از این که با جزئیات مبحث ترکیب‌بندی در عکاسی صنعتی آشنا شوید، لازم است اهمیت این موضوع را درک کنید و متوجه شوید اصلا چرا باید برای عکاسی صنعتی از قواعد ترکیب‌بندی استفاده کرد. در پاسخ به این پرسش مهم باید گفت ترکیب‌بندی به هنگام عکاسی به شما نشان می‌دهد هر عنصر در تصویر شما باید چه جایگاهی داشته باشد و آن جایگاه چقدر به دیده شدن آن عنصر کمک می‌کند. در حقیقت تکنیک‌های ترکیب‌بندی به شما یک ایده کلی برای نحوه چیدمان صحنه عکاسی‌تان می‌دهند.

اگر چه عکاسی صنعتی به‌طور کلی یک حوزه تخصصی و کمی خشک است و چندان نمی‌توان در آن بازی هنری انجام داد، اما با تکنیک‌ها و ترفندهای ساده می‌توان کاری کرد که نگاه مخاطب به‌طور کامل به سوژه اصلی که مد نظر کارفرما است جلب شود. این گزاره اهمیت ترکیب‌بندی در عکاسی صنعتی را به شما نشان می‌دهد و اگر به‌ خوبی آن را درک کنید و بتوانید در جای درست از هر قاعده استفاده کنید، می‌توانید کالکشنی از تصاویر صنعتی آماده کنید که با خروجی نهایی پروژه‌های صنعتی دیگر عکسان متفاوت است.

امروزه هم بسیاری از کارفرمایان و صاحبان صنایع به دلیل اشباع حوزه عکاسی و تبدیل شدن این صنعت به یک صنعت اینترنتی و کاتالوگی به دنبال عکاسی هستند که بتواند از کلیشه‌ها خارج شود و در عین حال که یک کار تخصصی تحویل می‌دهد، تصاویرش با سایر تصاویری که در بستر اینترنت وجود دارد متفاوت باشد. ترفندهای مختلف ترکیب‌بندی در چنین شرایطی بسیار کارآمد هستند و می‌توانند از شما یک عکاس ماهر و متفاوت با سایر همکارانتان بسازند. کافی است کمی ممارست به خرج دهید و بر روی این تکنیک‌ها به‌طور کامل مسلط شوید.

رعایت قانون یک سوم برای ترکیب‌بندی در عکاسی صنعتی

یکی از اصلی‌ترین و کاربردی‌ترین ترفندهای ترکیب‌بندی در هر حوزه‌ای از عکاسی، قانون یک سوم است. اجرای این ترفند بسیار ساده است و با همین سادگی می‌تواند نگاه مخاطب را در همان برخورد اول متوجه سوژه اصلی کادرتان کند، حتی اگر چندین عنصر دیگر نیز در کادر داشته باشید. اما قانون یک سوم چیست و چگونه اجرا می‌شود؟ قانون یک سوم به شما می‌گوید باید سوژه اصلی خود را در یک سوم طلایی کادر بگذارید تا بتوانید تمام توجه مخاطب را به آن جلب کنید و بهترین ترکیب‌بندی ممکن را داشته باشید.

برای پیدا کردن یک سوم طلایی کادر، شما تنها نیاز به دو خط افقی و دو خط عمودی دارید که یک دیگر را قطع کنند و ۹ بلوک مساوی را تشکیل دهند. نقاطی که این خطوط یکدیگر را قطع می‌کنند، نقاط طلایی نام دارند و اگر کادر را به سه بخش افقی و عمودی تقسیم کنید، هر کدامشان در یک سوم کادر قرار می‌گیرند.

انتخاب بهترین نقطه در میان تمامی نقاط طلایی کادر به شما بستگی دارد و باید با توجه به دیگر عناصر تصویر و قابی که می‌بندید، آن را انتخاب کنید. در شروع راه هنگامی که هنوز برای استفاده از این تکنیک در حال آزمون و خطا هستید، می‌توانید در تنظیمات دوربین خود گزینه گرید را فعال کنید تا دوربین به شکل پیش‌فرض این خطوط را روی صفحه نمایش بیندازد.

پس از مدتی عکاسی با این گرید چشم شما کم کم به محل تلاقی خطوط عادت می‌کند و بدون استفاده از گرید می‌توانید به شکل فرضی آن را هنگام عکاسی طراحی کنید.

اما این ترفند در ترکیب‌بندی عکاسی صنعتی چه کاربردی دارد؟ همان‌طور که می‌دانید در عکاسی صنعتی شما یا باید تجهیزات یک مجموعه را به تصویر بکشید و یا فعالیتی که در آن مجموعه انجام می‌شود را نشان دهید. قانون یک سوم برای هر دو این شیوه‌های عکاسی کاربرد دارد و می‌توانید بر اساس ابعاد سوژه‌تان به کمک قانون یک سوم کادری جذاب و تماشایی ببندید.

اگر قرار است از تجهیزات یک مجموعه عکاسی کنید، منطقا کادر عکاسی‌تان عریض‌تر می‌شود. فرض کنید می‌خواهید  از بخشی از ساختمان‌های یک مجموعه تاسیساتی و صنعتی عکاسی کنید. برای استفاده از قانون یک سوم باید کادر بسیار عریضی داشته باشید تا سوژه اصلی‌تان در یک سوم طلایی آن قرار بگیرد. دیگر عناصر مانند ماشین‌ها، کارگران و دیگر ساختمان‌ها اکسسوری (اکسسوری در عکاسی صنعتی) صحنه عکاسی‌تان محسوب می‌شوند و می‌توانند در هر جایی از کادرتان قرار بگیرند، به این شرط که مزاحم نقاط طلایی تصویر نشوند.

اگر قصد دارید از نیروهای یک مجموعه صنعتی و یا فعالیتی که در آن محیط انجام می‌شود عکاسی کنید، کارتان راحت‌تر است. کافی است یک کادر کوچک و متناسب ببندید و سوژه اصلی که می‌تواند فرد یا دستگاه خاصی باشد را در یک سوم طلایی قرار دهید. با فشردن دکمه شاتر، کار شما در مرحله عکاسی به پایان خواهد رسید.

تکنیک های استفاده از قانون یک سوم برای ترکیب‌بندی در عکاسی صنعتی را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید:

بیشتر بخوانید: فرق عکاسی صنعتی و تبلیغاتی؛ بررسی تفاوت، کاربرها و تجهیزات مورد نیاز!

استفاده از نسبت طلایی برای ترکیب‌بندی در عکاسی صنعتی

یکی دیگر از ترفندهای فوق‌العاده کاربردی برای ترکیب‌بندی در عکاسی صنعتی، استفاده از نسبت طلایی است. نسبت طلایی یک مفهوم بسیار مهم در علم ریاضی به شمار می‌آید که در عرصه هنر و معماری نیز فواید بی‌شماری دارد. این عدد برابر با ۱.۶۱۸ است و علم ریاضی می‌گوید هر الگویی که با این نسبت کشیده شود، یک الگوی طلایی خواهد بود که توجه‌‌ها را به خود معطوف خواهد کرد. با توجه به این عدد، شما می‌توانید از دو تکنیک عکاسی با گرید طلایی و عکاسی با مارپیچ طلایی استفاده کنید. در ادامه کاربرد هر یک از این الگوها برای ترکیب‌بندی در عکاسی صنعتی را شرح خواهیم داد.

استفاده از گرید طلایی برای ترکیب‌بندی در عکاسی صنعتی

شیوه کار با گرید طلایی بسیار شبیه به گرید یک سوم است، با ذکر این نکته که نحوه کشیدن آن کمی متفاوت بوده و از قاعده نسبت طلایی پیروی می‌کند. برای رسم گرید طلایی شما نیاز به دو خط افقی و عمودی دارید که یک دیگر را در نقاطی قطع کنند. این نقاط بر اساس همان قاعده طلایی مشخص شده و گرید به شما ۹ بلوک تحویل می‌دهد.

در قاعده یک سوم هر ۹ بلوک با یکدیگر هم‌اندازه بودند اما در قاعده گرید طلایی این بلوک‌ها هم‌اندازه نیستند و بلوک مرکزی کمی کوچک‌تر از سایر بلوک‌ها است و دلیل آن این است که دو خط عمودی کادر شما به یک دیگر نزدیک‌تر شده‌اند. بلوک مرکزی همان بلوک طلایی است که با نسبت ۱:۰۶۱۸:۱ ترسیم شده و در این شیوه ترکیب‌بندی تمام نگاه‌ها را به خود جلب می‌کند!

کافی است سوژه اصلی خود را در کادر تصویر به شکلی تنظیم کنید که دقیقا وسط این بلوک بیفتد. نتیجه کار تماشایی خواهد بود! تصور کنید می‌خواهید یک تصویر صنعتی از یکی از دستگاه‌های موجود در کارخانه به ثبت برسانید. کافی است کادر خود را طوری تنظیم کنید که دستگاه درست در وسط تصویر قرار بگیرد.

می‌توانید در کنار سوژه اصلی از عناصر دیگری هم استفاده کنید که توصیه می‌کنیم در عکاسی صنعتی تعداد این عناصر جانبی بسیار کم باشد. چرا که می‌تواند تمرکز مخاطب را کاهش دهد و توجه او را از سوژه اصلی دور کند. بهتر است از عناصر دیگر با تکیه بر قواعد پرسپکتیو استفاده کنید. این ترفند به شما کمک خواهد کرد که سوژه اصلی را باشکوه‌تر نشان دهید و نتیجه نهایی کارتان همان چیزی باشد که برنامه‌ریزی کرده بودید.

بیشتر بخوانید: عکاسی محصول؛ تنظیمات دوربین، تجهیزات لازم، ایده و راهنمای اجرا

استفاده از مارپیچ طلایی برای ترکیب‌بندی در عکاسی صنعتی

نسبت طلایی تنها برای طراحی گرید طلایی به کار نمی‌آید! یکی دیگر از تکنیک‌های بسیار جذاب و ایده‌آل برای ترکیب‌بندی در عکاسی صنعتی تکنیک مارپیچ طلایی یا مارپیچ فیبوناچی است. رسم این مارپیچ از قاعده نسبت طلایی پیروی می‌کند و استفاده از آن نیازمند دقت و مهارت بسیار بالایی است.

اگر کادر خود را یک مستطیل یا مربع در نظر بگیرید، مارپیچ طلایی از یکی از گوشه‌های تصویر آغاز می‌شود و به شکل منحنی به قسمت بالای کادر شما می‌رسد. در ادامه این منحنی به پیچ و تاپ خوردن خود ادامه داده تا به شکل لاک حلزون در بیاید و تاب‌های نهایی‌اش در قسمت مرکزی کادر ترسیم شود.

این بهترین حالت ترسیم مارپیچ فیبوناچی است و به شما امکان بسیار زیادی برای چیدمان صحنه عکاسی‌تان می‌دهد. اگر این مارپیچ را روی کاغذ ترسیم کنید، متوجه می‌شوید چند مربع کوچک در آن تشکیل می‌شود. این مربع‌های کوچک همان نقاط طلایی کادر هستند که سوژه اصلی باید در آن‌ها قرار بگیرد. می‌توانید سایر عناصر کادر را در خارج از منحنی یا روی خطوط آن قرار دهید، در هر صورت ستاره کادر تصویر شما سوژه اصلی‌تان خواهد بود. تصور کنید می‌خواهید یک کادر بسیار عریض از بخش عظیمی از مجموعه تاسیساتی و صنعتی داشته باشید.

کافی است به شکل فرضی این منحنی را تنظیم کنید و سوژه اصلی را درست در وسط حلزون ترسیم‌شده قرار دهید. به شکل غریزی و ناخودآگاه نگاه مخاطب شما از روی پیچ و تاب‌های منحنی فرضی حرکت می‌کند تا به سوژه اصلی برسد. این یعنی شما کار خود را به‌درستی انجام داده‌اید و به نتیجه مطلوب که همان جلب توجه مخاطب است دست پیدا کرده‌اید.

بیشتر بخوانید: ترکیب بندی در عکاسی تبلیغاتی

کلام پایانی

اجرای ترفندها و تکنیک‌های مختلف در صورتی که با تمرین و تجربه همراه شود می‌تواند نتایجی فوق‌العاده کارگشا داشته باشد و در کنار قوی‌تر کردن رزومه شما، درآمدتان را نیز افزایش دهد. تکنیک‌های ترکیب‌بندی نیز این قاعده مستثنا نیستند و می‌توانند دستاوردهای فراوانی برای عکاس داشته باشند. توصیه می‌کنیم در کنار یادگیری تئوری این ترفندها، حتما به‌طور عملی نیز بر روی آن‌ها تسلط کافی پیدا کنید.

سوالات متداول

منابع: + + +