مسئله نور و نورپردازی همیشه از مهم‌ترین مسائل پیش روی عکاسان بوده و امروزه با پیشرفت تکنولوژی و ساخت وسایل و تجهیزات مختلف، حل این مسئله بسیار ساده‌تر از گذشته شده است. از میان تجهیزات نوری، فلاش همیشه جایگاه ویژه‌ای داشته است. حتی زمانی که دوربین‌های خانگی همان دوربین‌های فیلمی قدیمی بوده‌اند و تقریبا به جز عکاسان بسیار حرفه‌ای هیچ‌کس هیچ‌گونه تجهیزات نورپردازی نداشته است، فلاش‌ها به کمک افراد آمده‌اند و در شرایط کم‌نور ناجی عکاسان شده‌اند. جالب است بدانید عکاسی با فلاش تنها منحصر به شرایط کم‌نور نمی‌شود و امروزه که خلاقیت و نوآوری مهم‌ترین فاکتور تمایز عکاسان محسوب می‌شود، فلاش‌های دوربین می‌توانند ایده‌های ناب و خلاقانه‌ای به عکاسان بدهند. البته کار کردن با فلاش دوربین به این سادگی‌ها که فکر می‌کنید هم نیست و باید تجربه و دانش کافی استفاده از آن را داشته باشید. در ادامه این مطلب می‌خواهیم در رابطه با عکاسی با فلاش، ترفندها و اشتباهات رایج این حوزه اطلاعاتی به شما بدهیم. با ما همراه باشید.

کاربرد فلاش در عکاسی چیست؟

عکاسی با فلاش، روش عکاسی کاملا مرسوم و البته کاربردی است. فلاش در حقیقت یک وسیله‌ نوری است که در دسته تجهیزات نورپردازی جای می‌گیرد و صحنه‌های کم‌نور را برای پروژه‌های عکاسی آماده می‌کند. نور فلاش‌ها اصولا مقطعی است و این وسیله می‌تواند در کسری از ثانیه نور مناسب و مورد نیاز را از خود ساطع کند.

منبع تغذیه این وسیله از قدیم‌الایام برق بوده است، اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی می‌توان از طریق باطری و شارژ هم آن را تغذیه نمود. شاید فکر کنید تنها روش استفاده از فلاش در عکاسی، همان منبع نوری کارشده در داخل گوشی یا دوربین‌های عکاسی است، اما سخت در اشتباه هستید! روش‌های متفاوتی برای عکاسی با فلاش وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توانید به شکل خلاقانه‌تری میزان نور موجود را کنترل کنید.

در پروژه‌های عکاسی روش‌هایی مانند استفاده از نور محیط، استفاده از نور دیفیوزر فلاش، استفاده از فناوری TTL و همگام‌سازی منابع نوری با سرعت بسیار بالا، استفاده از فیلتر فلاش رنگی و استفاده از چند فلاش در پیش روی شما قرار خواهد داشت. در ادامه این مطلب، هر کدام از روش‌های گفته‌شده را به اختصار توضیح می‌دهیم.

عکاسی با استفاده از نور محیط

نور محیط طبیعی‌ترین نوری است که شما می‌توانید در پروژه‌های عکاسی خود از آن استفاده کنید. در برخی از محیط‌ها شرایطی پیش می‌آید که شما مجبور به استفاده از نور فلاش در کنار نور محیط هستید. باید به شما بگوییم این اتفاق می‌تواند بهترین وضعیت نوری موجود را برای شما مهیا کند.

در حقیقت همراه شدن نور فلاش با نور محیط باعث رفع نواقص و بهبود نور طبیعی شده و باعث بهتر نمایان شدن نور در پس‌زمینه عکس‌هایتان خواهد شد. شما با استفاده از این تکنیک می‌توانید سوژه مورد نظرتان را در واضح‌ترین وضعیت ممکن به مخاطب نشان دهید.

عکاسی با استفاده از نور دیفیوزر فلاش

دیفیوزرها یکی از اصلی‌ترین تجهیزات جانبی نورپردازی به شمار می‌آیند. شما می‌توانید برای داشتن نوری ملایم، نرم و جذاب از دیفیوزر استفاده نمایید. دیفیوزرها در حقیقت اندازه ناحیه فلاش دوربین را بزرگ‌تر کرده و نور را به شکل یک‌نواخت‌تری به سوژه‌تان می‌تابانند.

اگر تجربه انجام عکاسی در آتلیه و محیط‌های تاریک را داشته باشید، می‌دانید پخش‌کننده‌های نور متنوع و کاربردی امروزه مورد استفاده عکاسان قرار می‌گیرد.

پخش‌کننده‌های حبابی، پخش‌کننده فلاش پاپ‌آپ، پخش‌کننده‌های معلق و … تنها بخشی از این تجهیزات است. تمام این پخش‌کننده‌ها می‌توانند با تمام توان خود، نور را به صحنه و سوژه مورد نظرتان بتابانند؛ اما همیشه این حجم از نور برای جذاب‌تر شدن کادر جواب نمی‌دهد و شما باید نور را با استفاده از وسایلی مانند دیفیوزر تعدیل کنید.

این ابزار را به‌طور قطع می‌توان قدرتمند‌ترین اصلاح‌کننده نور در پروژه‌های عکاسی و فیلم‌برداری دانست. دیفیوزر به فلاش اکسترنال دوربین شما متصل می‌شود و نور آن را به شکل نرم، محو و یکدستی منتشر می‌کند. شما می‌توانید از این وسیله برای فلاش داخلی و اصلی دوربین خود هم استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: تجهیزات نور در عکاسی؛ از سیر تا پیاز فلاش و پروژکتور و سافت باکس!

استفاده از فناوری TTL در عکاسی با فلاش

شما در عکاسی با فلاش ممکن است نیاز به استفاده از فناوری TTL یا «Through-The-Lens» داشته باشید. این فناوری جدید به فلاش دوربین شما کمک می‌کند عکسبرداری در شرایط نوری متغیر را به‌آسانی انجام دهید.

در حقیقت هنگامی که TTL در دوربین شما فعال می‌شود، فلاش به شکل سریع‌تری با دوربین ارتباط برقرار ‌کرده و به‌سرعت وضعیت روشنایی فعلی محیط و فاصله میان فلاش و سوژه را مورد بررسی قرار می‌دهد.

نتیجه این بررسی، معین شدن قدرت فلاش مورد نیاز جهت روشن کردن صحنه و محیط خواهد بود. در این شرایط اگر سنسورهای دوربین نور را غیرطبیعی تشخیص دهند، به هنگام فشردن دکمه شاتر قدرت فلاش نوری را پایین‌تر می‌آورند و نتایج نهایی طبیعی‌تر خواهد بود.

عکاسی با استفاده از فیلترهای رنگی

در عکاسی با فلاش شما می‌توانید خلاقیت خود را با کمک وسایل مختلف امتحان کنید. یکی از این وسایل بسیار کاربردی و جذاب، فیلترهای رنگی هستند که به شما امکان به کار بردن جالب‌ترین و جدیدترین ترفندهای نورپردازی را می‌دهند. کافی است این فیلترهای رنگی را به فلاش دوربین خود متصل کنید تا رنگ دلخواهتان به فلاش دوربین اضافه و ساطع شود.

شاید تصور کنید تنها کاری که این فیلترها برایتان انجام می‌دهند، رنگ کردن نور است؛ اما اشتباه نکنید! این فیلترها می‌توانند نور محیط را برایتان تعدیل کرده و با توجه به اهدافتان قادر خواهید بود نور را تحت کنترل خود درآورید.

چگونه؟ مثلا ممکن است مجبور شوید پروژه عکاسی خود را در اتاقی انجام دهید که لامپ‌هایی با نور گرم دارد. قطعا اگر نور گرم با سوژه شما تناسب نداشته باشد، اذیت خواهید شد و قوی‌ترین برنامه‌های ویرایش عکس هم به کمکتان نخواهد آمد.

این‌جا است که به فیلترهای رنگی نیاز پیدا می‌کنید و می‌توانید به کمک آن‌ها نور غیرطبیعی محیط را طبیعی‌تر کرده و شرایط را برای پروژه عکاسی خود مهیا کنید. کافی است کمی از علم رنگ‌شناسی سررشته داشته باشید و از آن در ترکیب نور و رنگ فیلترها استفاده نمایید.

عکاسی با استفاده از چند فلاش نوری

همان‌طور که گفتیم، عکاسی با فلاش عرصه انجام انواع خلاقیت‌های اجرایی برای شما خواهد بود. برای مثال شما می‌توانید با ایجاد نورپردازی سه بعدی، تصاویر جذاب‌تر و خلاقانه‌تری را به ثبت برسانید. برای این کار نیاز به استفاده از چند فلاش نوری خواهید داشت که هر کدام از آن‌ها وظایفی مانند هایلایت، نورپردازی و ایجاد سایه‌های مختلف را ایفا می‌کنند.

البته نیاز است بر روی قواعد نورپردازی در محیط‌های مختلف تسلط داشته باشید و لازمه‌ این تسلط، مطالعه، تمرین و کسب تجربه است. در حقیقت شما باید کارکرد انواع فلاش‌ها و همگام‌سازی تمام ابزارهای نوری که می‌خواهید استفاده کنید، مانند فلاش‌های بی‌سیم و … را بدانید. در نهایت شما قادر خواهید بود به کمک تجربه خود و چند فلاش داخلی و اکسترنال ایده‌های خود را پیاده کرده و تصاویر بی‌نظیری را به ثبت برسانید.

اشتباهات رایج در عکاسی با فلاش

در رابطه با انواع روش‌های عکاسی با فلاش اطلاعاتی کسب کردید. وقت آن رسیده برخی از اشتباهات بسیار رایج در عکاسی با فلاش را بشناسید و سعی کنید از تکرار آن‌ها در پروژه‌های عکاسی خود پرهیز نمایید. این اشتباهات رایج عبارت‌اند از:

عدم استفاده از فلاش در مواقع مورد نیاز

یکی از اصلی‌ترین اشتباهات رایج عکاسی عدم استفاده از فلاش در زمانی است که نیاز به نور مضاعف دارید. بسیاری از عکاسان مبتدی در اکثر مواقع به علت نداشتن تجربه کافی در کار با فلاش ترجیح می‌دهند از آن‌ استفاده نکنند و این اشتباهی فوق‌العاده مهلک و آسیب‌زننده است. شاید فکر کنید از فلاش تنها زمانی استفاده می‌شود که محیط نور کافی ندارد؛ اما این تصور کاملا اشتباه است.

همان‌طور که در بخش‌ پیشین هم مشاهده کردید، عکاسان باتجربه و حرفه‌ای حتی در زمان‌هایی که نور کافی در محیط وجود دارد هم جهت از بین بردن سایه‌های اضافی و تعدیل رنگ موجود از فلاش استفاده می‌کنند. در حقیقت استفاده صحیح از فلاش می‌تواند به تصاویر جان دهد و آن‌ها را جذاب‌تر کند.

عکاسی با فلاش از سوژه‌های دور

بسیاری از عکاسان کار تخصصی‌شان عکاسی در محیط‌های وسیع مانند سالن‌های آمفی‌تئاتر، سینما، استادیوم‌های ورزشی و … است. حتما دیده‌اید در این محیط‌ها مدام نور فلاش از جایگاه عکاسان مشاهده می‌شود. اما به‌ نظرتان امکان رسیدن نور فلاش به سوژه از فاصله طولانی وجود دارد؟ قطعا نه! یکی دیگر از اشتباهات رایجی که برخی از عکاسان انجام می‌دهند، استفاده از فلاش برای سوژه‌هایی است که از دوربین دور است.

مطمئن باشید قدرتمندترین فلاش‌های موجود در دنیا هم نمی‌توانند از فواصل زیاد نور را به سوژه بتابانند. بنابراین به شما توصیه می‌کنیم در چنین شرایطی فلاش دوربین خود را خاموش کرده و مقدار ایزو را افزایش دهید.

حواستان باشد اگر قرار است در ساعات تاریک شبانه‌روز عکاسی کنید، باید دوربین را روی حالت عکاسی در شب بگذارید، نه عکسی پرتره در شب؛ زیرا تنظیمات دوربین در این وضعیت برای شرایطی آماده شده که سوژه نزدیک به دوربین شما قرار دارد و ممکن است پس از فشردن دکمه شاتر فلاش فعال شود.

عدم جلوگیری از قرمز شدن چشم‌ها هنگام عکاسی با فلاش

حتما دیده‌اید هنگامی که با فلاش روشن عکس می‌گیرید، چشم‌های سوژه‌ شما قرمز می‌شود. دلیل این امر برخورد نور فلاش با شبکیه چشم و بازگشت مجدد آن به لنز است. در دوربین‌های قدیمی شما چاره‌ای جز استفاده نکردن از لنز ندارید؛ اما جالب است بدانید امروزه می‌توانید به کمک تنظیمات دوربین‌های پیشرفته از این اتفاق جلوگیری کنید.

مکانیسم عمل این قابلیت به این شکل است که دوربین با فشردن دکمه شاتر پیش از فلاش اصلی یک فلاش ضعیف‌تر ساطع می‌کند که با برخورد به چشم باعث بسته شدن مردمک آن می‌شود. سپس با روشن شدن فلاش اصلی نور کافی به سوژه می‌رسد و بدون قرمز شدن چشم‌ها تصویر مورد نظرتان ثبت خواهد شد. البته شاید این روش در هر محیطی به کار شما نباید و باعث پایین آمدن کیفیت عکستان شود.

در صورت عدم امکان استفاده از این قابلیت کافی است از یک فلاش اکسترنال استفاده کرده و آن را در زاویه متفاوتی از دوربین کار بگذارید. این‌گونه بازتاب نور فلاش بعد از برخورد با شبکیه به سمت دوربین تابیده نمی‌شود و چشم سوژه‌تان قرمز نخواهد شد. همان‌طور که می‌بینید، فلاش اکسترنال برای عکاسی پرتره از سوژه‌های انسانی ابزاری مهم و کاربردی است که باید حتما آن را خریداری کنید.

عدم جلوگیری از افتادن سایه هود لنز در عکاسی با فلاش

هود لنز در بسیاری از مواقع کاربردهای زیادی هنگام عکاسی، خصوصا در محیط‌هایی با نور طبیعی زیاد دارد. اما اگر هود بیش از حد بزرگ باشد و مجبور باشید فلاش را پایین‌تر از دوربین قرار دهید، یقینا سایه هود در عکس خواهد افتاد و شما را آزار خواهد داد.

اولین و ساده‌ترین راه این است که از فلاش‌های اکسترنال استفاده کرده و آن را جابه‌جا کنید؛ اما اگر از فلاش داخلی دوربین استفاده می‌کنید، مجبور خواهید بود یا هود لنز را جدا کنید یا آنقدر زوم کنید که سایه هود از کادرتان خارج شود.

انداختن نور‌های شدید و قوی روی سوژه

همان‌طور که پیش‌تر هم گفتیم، فلاش‌ها نورهای سریع و قوی ایجاد می‌کنند و این نور در عکس‌های پرتره می‌تواند کار شما را خراب کند. شما باید نور را تلطیف کنید و به آن بافتی نرم و یکدست دهید. در بخش‌های ابتدایی در رابطه با استفاده از دیفیوزرها صحبت کردیم. شما می‌توانید با این ابزار، بافتی نرم و جذاب به نور فلاش دوربین خود بدهید و آن را جذاب‌تر کنید.

امثال این تلطیف‌کننده‌های نور می‌توانند جلوی بخشی از نور فلاش که به شکل خشنی می‌تابد را بگیرند. حتی اگر تلطیف‌کننده تخصصی در میان تجهیزات خود ندارید، می‌توانید با استفاده از وسایلی مانند کاغذهای روغنی، دستمال کاغذی و … این کار را انجام دهید.

استفاده از فلاش از زاویه پایین

توجه داشته باشید در عکاسی با فلاش اگر می‌خواهید نور فلاش کادر شما را برهم نزند، باید آن‌ها را بالاتر یا هم‌سطح با لنز دوربین قرار دهید. فلاش تعبیه‌شده در دوربین‌های DSLR و CSC اصولا هم‌سطح با لنز دوربین است.

در دوربین‌های کامپت محل قرارگیری فلاش متغیر است و باید متناسب با آن دوربین را طوری در دست بگیرید که فلاش بالای لنز قرار بگیرد. در نهایت هم بهترین و مطمئن‌ترین راه استفاده از فلاش‌های اکسترنال است. با استفاده از این فلاش‌ها می‌توانید زاویه تابش نور را طوری تنظیم کنید که از پایین لنز نتابد، بافت خشنی نداشته باشد و چشم سوژه را قرمز نکند.

بیشتر بخوانید: عکاسی با رینگ لایت؛ آموزش عکاسی خلاقانه در خانه با رینگ لایت

محو شدن بخشی از سوژه متحرک در عکاسی با فلاش

اگر قرار است از سوژه‌های ثابت عکس بگیرید، نگرانی در رابطه با این اشتباه رایج و مخرب در عکاسی نخواهید داشت. اما اگر سوژه‌تان متحرک است، باید بدانید زمان فلاش زدن دوربین بسیار کوتاه‌تر از سرعت شاتر معمولی دوربین است و نور فلاش در همان ابتدای باز شدن شاتر ساطع می‌شود.

این موضوع باعث می‌شود قسمتی از سوژه که نور فلاش هنگام حرکت به آن نمی‌تابد محو شود و چیزی که انتظارش را دارید در پروژه عکاسی‌تان اتفاق نیفتد. شما می‌توانید با دستکاری تنظیمات دوربین خود این مشکل را حل کنید. کافی است کاری کنید نور فلاش پیش از بسته شدن شاتر ساطع شود.

هر آن‌چه لازم بود در ارتباط با عکاسی با فلاش بدانید را بیان کردیم. مهم‌ترین فاکتور در این مسیر داشتن تجربه کافی برای کم‌تر کردن اشتباهات پیشین و به صفر رساندنشان در پروژه‌های بعدی است.

منبع ++++